حجتالاسلام مهدوینژاد؛ باید بسنجیم که به کدام دسته از آرزوها مبتلا شدهایم/ چند سال است ملت را سر آرزوهای واهی و دستنیافتنی معطل کردهاند! / مواظب خوبیهایتان باشید، حتی مواظب باشید از زمان، شرایط، عادات حتّی از ظواهر هم، فریب نخورید. عصای توکل را بردارید، عینک دقت را به چشم بزنید، بدانید که وقت ندارید، پس عمر را از دست ندهید.
تصویر : مراسم هفتگی 24 آذرماه 1397 - سخنرانی حجت الاسلام مهدوی نژاد
حجتالاسلام مهدینژاد در جلسه هفتگی هیئت انصار ولایت که به مناسبت میلاد امام حسن عسکری(ع)، شنبه 24 آذرماه، در حسینیه ارگ برگزار شد، به موضوع مبتلابه و کاربردی «آرزوها» با عنوان «منطقالخیر(9)» پرداخت.
به چه کسی احمق میگویند؟
وی با توجه به این فراز از نامه 31 نهج البلاغه که میفرماید: «إِیاک و الاتِّکالَ عَلَی الْمُنَی فَإِنَّهَا بَضَائِعُ الْنَوکی»، بپرهیز از تکیه کردن بر آرزوها، چرا که این آرزو سرمایه ابلهان است. گفت: انسانهای احمق به آرزوهایشان تکیه میکنند. مثل کسی که بخواهد روی پل خانه بسازد. این حماقت است چون روی پل که محل خانه ساختن نیست!
حجتالاسلام مهدوینژاد افزود: بعضیها هستند که کارهای خیلی خطرناکی انجام میدهند تا خودشان را نشان دهند. با جان خود بازی میکنند تا مردم آنها را ببینند و تشویق کنند. به چه قیمتی! ممکن است بمیرد ولی میگوید همین که مردم مرا ببینید خوب است. این هم، نوعی حماقت است. دنیا و لذتهای این فرد در چه چیز خلاصه شده! بعضیها کلی وقت، انرژی و امکانات برای لذتها و هدفهای نامناسب صرف میکنند، چون فکر میکنند این کار، کار درستی است اما آخرش بعد از کلی تلاش و صرف هزینه میفهمند اشتباه بوده است. به چنین افرادی میگویند احمق. امیرالمؤمنین(ع) میفرمایند از ویژگیهای افراد احمق این است که به آرزوهایشان تکیه میکنند و بر اساس آرزوهایشان برنامهریزی میکنند.
انواع آرزوها
مسئول هیئت انصار ولایت در ادامه به بیان انواع آرزوها پرداخت و گفت: ما دو دسته آرزو داریم آرزوهای خوب و آرزوهای بد. این دو دسته، هر کدام باز به دو دسته دیگر «دست یافتنی» و «دست نیافتنی» تقسیم میشوند. یعنی آرزوهای خوب دست یافتنی و دستنیافتنی و آرزوهای بد دست یافتنی و دستنیافتنی. شاید بعضی چیزها برای بعضی دست یافتنی و برای بعضی دیگر دست نیافتنی باشد.
وی با بیان اینکه ما روزمره داریم با این نوع آرزوها زندگی میکنیم و به آنها دقت نمیکنیم، گفت: باید بفهمیم بر روی کدام از این چهار دسته آرزو، نباید تکیه کنیم تا از ابلهان نباشیم.
سخنران مراسم سپس از حاضران، مصادیق انواع آرزوها را بپرسید و گفت: آرزوهای خوب دستیافتنی مثل ازدواج یا عالم و دانشمند شدن یک آرزوی خوب دستیافتنی است. پولدار شدن و کمک به فقرا یک آرزوی خوب دستیافتنی است. یا مثلاً دیدن ظهور امام زمان دستیافتنی است. میفرمایند هرکس 40 روز، بعد از نماز صبح، دعای عهد را بخواند از یاوران حضرت خواهد بود و اگر هم از دنیا برود، خداوند او را زنده میکند تا در رکاب امام عصر باشد. پس این آرزو هم دستنیافتنی نیست.
وی ضمن توصیه به تأمل و تفکر درباره آرزوهای خوب دستیافتنی در زندگی گفت: برای این دسته از آرزوها حدیثی از پیامبر(ص) داریم که میفرمایند: «آرزو برای امت من، رحمت است. اگر آرزو نبود هیچ مادری به بچهاش شیر نمیداد و هیچ باغبانی، هیچ درختی غرس نمیکرد»[1]. شما با این آرزو سرکار میروید که معاش خانوادهتان را از رزق حلال تأمین کنید. اصلاً اگر این امید و آرزو نباشد، چرخ زندگی نمیچرخد.
آرزو بد نیست، طغیانش بد است هست دریا خوب و طوفانش بد است
گر چه هر میلی، همایون مرکبیست خارج از اندازه، جولانش بد است
هر میلی که خدا در وجود انسان قرار داده، حد اعتدالش خوب است، حتّی شهوت و غضب هم اعتدالش خوب است. شهوت با ضوابطش خوب است، غضب برای دفع باطل خوب است و برای حق بد. پس آرزوی از این جنس رحمت است.
مصادیقی از آرزوهای دستنیافتی
حجتالاسلام مهدوینژاد ادامه داد: آرزوی خوب دستنیافتنی مثل آرزوی برگشتن به دوران جوانی یا اینکه فرد بخواهد به مقام امام معصوم برسد. این خوب است ولی دستنیافتنی. آرزوی داشتن همه ثروت زمین برای کمک به فقرا، خوب است ولی دستنیافتنی است. آرزوی بد دستیافتنی، مثل انجام گناهانی که انسان قدرت آن را دارد یا فرد میخواهد رئیس تبهکاران شهر باشد.
آرزوی بد دستنیافتنی هم زیاد است مثلاً فرد بخواهد مثل ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، باشد. چون چنین احمقی فقط یک نفر است.
مسئول هیئت انصار ولایت گریزی هم به روایتی از امام عسکری(ع) زد و گفت: حضرت میفرماید: «درست نیست مؤمن آرزویی داشته باشد که آن آرزو ذلیلش کند.»[2] مثلاً با کسی میخواهد ازدواج کند که برای آن ازدواج باید خار و خفیف شود، چنین جایی هم [اسلام] اجازه نداده است. این آرزو، آرزوی خوبی نیست.
آرزوهایی که نباید به آن تکیه کرد
وی ادامه داد: معلوم است که آرزوهای که نمیشود به آن تکیه کرد بخشی از دو دسته آروزهای بد دستیافتنی و دستنیافتنی هستند. میفرمایند آرزوهای خوب دستنیافتنی را هم رها کنید. چون همین اندازه که دستنیافتنی است و همین اندازه که ذهن شما مشغول به چنین آرزویی میشود و یا تلاش میکنید برای به دستآوردنش در حالی که به دست نمیآید ولی توان، هوش و ذهنتان معطل این آرزوست و این، کار درستی نیست. اگر این وقت را صرف آرزوهای دستیافتنی میکردید فرصت شما در زندگی تلف نمیشد. ما حق نداریم فرصتها را بیهوده تلف کنیم.
وی با بیان اینکه بعضی جوانان ما چه در تحصیل؛ ازدواج، شغل و... آرمانهای پوچی دارند، گفت: مشغول شدن به این آرمانها باعث میشود که در خیالات سیر کنند، بر روی همین خیالات برنامهریزی کنند و بعد از سالها سرشان به سنگ بخورد و سرمایههایشان از دست برود. خوب است بسنجیم که به کدام دسته از آرزوها مبتلا شدهایم و فقط به دنبال آرزوهای خوب دستیافتنی باشیم.
با واقعیت زندگی کنیم نه خیال!
وی در ادامه گفت: امیرالمومنین(ع) میفرمایند: «آرزو مثل سراب است، هرکس را که به آن نگاه کند، فریب میدهد و هرکس به آن دلببندد ناکام میشود». با واقعیت زندگی کنید. گاهی توقعاتی در ذهن دارید که هیچ وقت به آن نمیرسید. بعضیها کاملاً در خیالات زندگی میکنند. با واقعیتهای زندگی، زندگی کنید، با رؤیا نمیشود زندگی کرد. برخی توقعات نامعقولی دارند که هیچگاه به آن نخواهند رسید.
وی در ادامه بیشترین مشکلات موجود در امر ازدواج را مربوط به خیالات و توقعات دانست و گفت: معمولاً و متأسفانه دخترها و پسرها با آرزوهایشان ازدواج میکنند نه با یک همسر واقعی. یعنی با آنچه در ذهن دارند، ازدواج میکنند. بقیه زندگیشان هم همین است. ما خدا و اهلبیت را طبق توقعات و آرزوهای خودمان تعریف میکنیم و ارتباط برقرار میکنیم و بعد میگوییم چرا نشد! چون شما با خیالات زندگی میکنید. واقعیتهای زندگی خود را بپذیرید و با آن کنار بیایید و رفتارهای واقعی داشته باشید. گاهی واقعیت زندگی سخت و خشن است اما اگر نخواهید واقعیت را بپذیرید و با خیالات زندگی کنید، همیشه درگیر هستید و آرامش ندارید.
ملت چند سال معطل آرزوهای دستنیافتی مسئولان!
حجتالاسلام مهدوینژاد در ادامه به بیان اشعاری منسوب به امیرالمؤمنین(ع) پرداخت و گفت مضمون شعر این است که ای انسانی که طول آرزوها تو را فریب داده، مرگ ناگهانی میآید و قبر، صندوق عملهای انسان است. وی ادامه داد: عرفانیترین، سیاسیترین، اقتصادیترین، فرهنگیترین حرفها، اینهاست. در صحنه سیاسی الان چند سال است ملت را سر آرزوهای واهی و دستنیافتنی معطل کردهاند! ببینید یک مسئول، وقتی افکار درستی ندارد، نهجالبلاغهای فکر نمیکند، چه بلایی سر امت میآورد!
وقتی فرد واقعیت زندگی را بپذیرد، تازه زندگی را شروع کرده. تا وقتی آدم واقعیتهای زندگی را نپذیرفته و با خیالات و آرزوهایش زندگی کند، در واقع هنوز زندگی را شروع نکرده است. ناکام واقعی، کسی است که با واقعیتهای زندگی کنار نیامده است و طبق آن برنامهریزی نکرده، در آرزوهایش میماند و با همین وضع هم از دنیا میرود.
چه کسانی در دنیا بیشتر خسارت کردهاند؟
سخنران این مراسم با استناد به آیات 103 تا 105 سوره کهف گفت: قرآن میفرماید: آیا آگاه کنم شما را به خسارتبارترین کارها و تلاشها؟! کسانی که در زندگی دنیا، خیلی تلاش کردند ولی گمراه بودند، (در آرزوهایشان زندگی کردند). در حالی که خیال میکردند، دارند بهترین کارها را انجام میدهند. اینها کسانی هستند که کفر ورزیدند به آیات خدا و روز قیامت دست خالی هستند. سرنوشت کسانی که در آرزوهای واهی زندگی میکنند، این است که به کفر میرسند. اعمالشان حبط میشود و از بین میرود.
عمر و توانایی برای صعود به قله معنویت و حقیقت
وی با تأکید مجدد به توصیه امیرالمؤمنین(ع) که فرمودند پرهیز کنید از تکیه کردن بر آرزوها، چرا که آرزو سرمایه افراد احمق است، گفت: مواظب خوبیهایتان باشید، حتی مواظب باشید از زمان، شرایط، عادات حتّی از ظواهر هم، فریب نخورید. عصای توکل را بردارید، عینک دقت را به چشم بزنید، بدانید که وقت ندارید، پس عمر را از دست ندهید. حتی آرزوهای خوب دستنیافتنی را رها کنید، خداوند یک عمر و تواناییهایی به شما داده که باید اینها را برای صعود به قلههای معنویت و حقیقت صرف کنید و یکبار هم بیشتر زندگی نمیکنید.
از هر لحظه، بهره و لذت ببر
حجتالاسلام مهدوی نژاد ضمن معرفی و توصیه به مطالعه کتاب سیاحت غرب مرحوم قوچانی، درباره قدردانی از لحظات و سرمایههای عمر گفت: در هر شرایطی هستید، مواظب همان شرایط باشید و لذت و بهره را از همان شرایط ببرید. کسی که برای رسیدن به آرزوها، خودش و دیگران را رنج میدهد، اگر به آرزوهایش برسد باز هم خود و دیگران را رنج میدهد برای آرزوهای دیگری که به آن نرسیده است. چون بلد نیست از «حال»، لذت و بهره ببرد. امیرالمؤمنین(ع) میفرمایند: «ما فاتَ مَضی وَ ما سیأتیكَ فَاَیْنَ؟ قُمْ فَاغْتَنِم الفُرصَةَ بَینَ العَدَمَین». آنچه گذشت، گذشته است، آنچه برای آینده است هنوز نیامده پس الان را قدر بدان، الان سرمایههای عمرت را دریاب، الان به وظیفهات عمل کن. خوشیهای خوبِ در لحظه را فدای فردای ناپیدا نکن.
یکی از علل حواسپرتی در نمازها
وی با بیان اینکه اگر نمازهایتان خراب است و حواسپرت هستید یا از محافل ذکر دور میشوید، به خاطر دل مشغولیها و آرزوهای دنیایی است، گفت: رها شدن از آرزوهایی که در ذهن شما مزاحم است و دلتان را شلوغ کرده، باعث میشود که افقهای معنوی جلوی چشم تان باز شود. این دنیای پست و کثیف چنان در وجود انسان گرد و خاک میکند که افقهای معنویت را نمیبیند.
وی ضمن توصیه به اینکه اگر نمیدانید آرزوهایتان خوب است یا بد، با یک مشاور صحبت کنید چرا که [داشتن آروزهای بد] خیلی خطرناکتر از بیماریهایی است که به جسم انسان میرسد، گفت: زندگی شما از لحظهای شروع میشود که با واقعیتهای زندگی خود، زندگی کنید.
[1]. الْأَمَلُ رَحْمَةٌ لِأُمَّتِي وَ لَوْ لَا الْأَمَلُ مَا رَضَعَتْ وَالِدَةٌ وَلَدَهَا وَ لَا غَرَسَ غَارِسٌ شَجَراً.
[2]. ما اَقبَحَ بِالمُومنِ اَن تَکونَ لَهُ رَغبةٌ تُذِلهُ.
صوت : هفتگی 24 آذر 97 - سخنرانی منطق الخیر 9 - حجت الاسلام مهدوی نژاد