هیئت انصار ولایت دارالعباده یزد

حجت‌الاسلام مهدوی نژاد: در روایت است شیعه ما کسی است که از دشمن درخواست نمی‌کند اگرچه از گرسنگی بمیرد./ دشمن می‌خواهد هم دین و هم دنیای شما را بگیرد منتها اول شما را  به وعده دنیا مشغول می‌کند و شرطش این است که دینتان را بدهید، وقتی دینتان را دادید، دنیا را هم به شما نمی‌دهد. / از مؤمنینی باشید که حواستان به سایر مؤمنینی که گرفتار شده‌اند، هست

 
تصویر : ولادت حضرت زینب سلام الله علیها - حجت الاسلام مهدوی نژاد

جلسه هفتگی هیئت انصار ولایت، مصادف با جشن میلاد حضرت زینب(س) و گرامیداشت روز پرستار شنبه 22 د‌ی‌ماه 97 با حضور پرشور محبان اهل‌بیت(ع) در حسینیه ارگ برگزار شد. سخنرانی حجت‌الاسلام مهدوی نژاد در این جلسه در ادامه سلسله مباحث نامه 31 نهج البلاغه با عنوان «منطق‌الخیر(13)» به بیان این دو مبحث مهم اختصاص یافت: از چه کسانی کمک نگیریم؟ و با چه کسانی دوستی نکنیم؟

احتیاج؛ در ذات بشر است

حجت‌الاسلام مهدوی‌نژاد با بیان این فراز از نامه 31 نهج البلاغه که: «لا خیر فی مُعینٍ مَهین ولا فی صدیقٍ ظنین»؛ خیری در یاور و کمک‌کاری که پست و فرومایه باشد، نیست و خیری در دوستی که نامطمئن و مشکوک باشد، نیست، گفت: انسان موجود اجتماعی است و نیاز به کمک دیگران دارد. احتیاج در ذات بشر است و باید ارتباط داشته باشد. در این ارتباط یکی از مهمترین اتفاقاتی که می‌افتد، رفع نیازهای انسان است و الزاماً انسان در ارتباطاتش به دوستی و محبت هم نیاز دارد. [به عبارت دیگر] نیازش، او را به رفاقت با دیگران سوق می‌دهد.

وی با بیان اینکه انسان باید به خاطر احتیاجش نسبت به دیگران، لااقل با آن‌ها مهربان و بااخلاق و مؤدب باشد، گفت: آدم فرومایه نه تنها به کسانی که به آن‌ها احتیاج دارد، محبت نمی‌کند بلکه ظلم هم می‌کند. [این در حالی است که] احتیاجش را از دیگران برآورده می‌کند ولی به جای قدردانی ظلم می‌کند، [لذا] حضرت می‌فرمایند: از آدم‌های پست کمک نگیرید.

از چه کسانی نباید کمک بگیریم؟

سخنران مراسم در بیان اینکه از چه کسانی نباید کمک بگیریم، با توجه به روایات، شش گروه را برشمرد و گفت: اول اینکه می‌فرمایند: از دشمن کمک نگیرید. امام صادق(ع): «شِيعَتُنَا مَنْ .... لاَ يَسْأَلُ عَدُوَّنَا وَ إِنْ مَاتَ جُوعاً»، شیعه ما کسی است که از دشمن درخواست نمی‌کند اگرچه از گرسنگی بمیرد.

وی در توضیح اینکه چرا نباید از دشمن کمک بگیریم، گفت: دشمن اینچنین است که تا شما را خوار و ذلیل و وابسته نکند، تا همه دین و ایمان شما را ذره ذره نگیرد، به شما چیزی نمی‌دهد و حتماً دین و مقدسات و عقاید مهمتر از شکم است و الا اگر انسان، این‌قدر درجه ارزش خود را پایین بیاورد که تمام همّ‌اش و مسئله‌اش، خوردن باشد و حاضر باشد به خاطر زندگی دنیا، دینش را از دست بدهد «کالأنعام بل هم أضل» می‌شود. حیوانات هم غایت آمالشان، شکم و شهوت است.

فرهنگ درخواست نکردن از دشمن

حجت‌الاسلام مهدوی‌نژاد با تأکید بر اینکه فرهنگ درخواست نکردن از دشمن باید بین مؤمنین جدی گرفته شود، گفت: متأسفانه جامعه ما دچار انحطاط عقیدتی شده است. یک سلسله آدم‌هایی در این جامعه رشد کردند و حتی به مقام‌های بالایی هم‌ رسیده‌اند که می‌گویند اگر می‌خواهید شکمتان سیر شود، باید برویم با دشمنان خدا مشکلاتمان را حل کنیم! مردم هم  قبول می‌کنند. احساس نمی‌کنید ما کمی سقوط کردیم؟ از باورهای دینی و عقل تنزل پیدا کردیم. اگر کسی بیاید چنین حرف‌هایی بزند، جامعه به سراغ او می‌رود، برایش کف می‌زند، گول او را می‌خورد. اینکه می‌گویند «دین ما، عین سیاست ماست» از همین حدیث درمی‌آید. [متأسفانه] گرفتار کسانی شدیم که با فرهنگ آل محمد(ص) بیگانه هستند.

چرا نباید با دشمن سازش کرد؟

وی با بیان به اینکه امام نمی‌خواهد تعصب یاد ما بدهد و بگوید بمیرید ولی با دشمن سازش نکنید،بلکه می‌خواهد بگوید عاقل باشید؛ گفت: دلیل اینکه می‌فرماید با دشمن سازگاری نکن، چون دشمن اول روح شما را می‌کُشد تا شکم شما را سیر کند، بعد هم شکم شما را سیر نمی‌کند، به قولی که داده، عمل نمی‌کند. او دشمن است، می‌خواهد هم دین و هم دنیای شما را بگیرد منتها [اول] شما را به وعده دنیا مشغول می‌کند و شرطش هم این است که دینتان را بدهید، وقتی دینتان را دادید، دنیا را هم به شما نمی‌دهد.

راهکار شیطان برای گرفتن دین انسان

سخنران مراسم ضمن بیان اینکه کار شیطان همین است که از تعلقات انسان برای گرفتن دینش استفاده می‌کند، عنوان کرد: شیطان در لحظه جان دادن، بالای سر محتضر می‌آید و چیزهایی را که انسان دوست دارد (و در آن لحظه این علاقه‌ها صدها برابر شده است) را جلوی چشم او می‌آورد و نمی‌گذارد لااله الاالله بگوید. جان‌کندن، همان دل‌کندن از تعلقات و وابستگی‌هاست. انگار محتضر به دنیا و تعلقاتش چسبیده است و باید جانش را بکَنند. فکر نکنیم ما گرفتار این‌چیزها نمی‌شویم، تعلقات ما کار دستمان می‌دهد، [لذا] مؤمن روی خودش کار می‌کند که ایمانش بیشتر از تعلقاتش باشد، تعلقش به خدا بیشتر از تعلقش به دنیا باشد.

شیطان مثل گاو انسان را می‌دوشد و بعد ذبحش می‌کند

وی در ادامه به داستان برصیصای عابدِ مستجاب الدعوه، در زمان حضرت موسی(ع) اشاره کرد و گفت: وقتی دختر پادشاه که نابینا بود، شب نزد برصیصا ماند تا برایش دعا کند، شیطان این پیرمرد را وسوسه کرد و به او خیانت کرد. با نامحرم خلوت نکنید حتی اگر برصیصای عابد باشید. شیطان می‌گوید: اگر دو نامحرم جایی خلوت کند سومین نفر، من هستم. شیطان بعد از 70 سال عبادت و مستجاب‌الدعوه بودن او را به گناه انداخت، بعد وسوسه‌اش کرد که اگر این دختر زنده باشد، آبرویت را می‌برد، او را بکُش. این دختر را کُشت. دوباره وسوسه‌اش کرد که اگر جنازه‌اش اینجا باشد رسوا می‌شوی، جنازه‌اش را به چاه بینداز. برصیصا هم رفت و جنازه آن دختر را در چاه انداخت. صبح، دنبال دختر پادشاه آمدند، گفت: برایش دعا کردم و رفت. شیطان مجسم شد که او دروغ می‌گوید، تجاوز کرده، او را کُشته و در چاه انداخته. چاه را هم به آن‌ها نشان داد.   

 حکم اعدام برصیصا صادر شد و رفت بالای چوبه دار. طناب دور گردنش بود که ابلیس جلویش مجسم شد و گفت: اگر به من سجده کنی تو را نجات می‌دهم. گفت: چطوری سجده کنم، دستم بسته است. شیطان گفت: با چشم‌هایت اشاره کن. برصیصا با چشمش اشاره کرد که سجده کردم و همان موقع برصیصا را دارش زدند. ببینید شیطان اینگونه است، قرآن می‌فرماید: روز قیامت شیطان می‌گوید خدا به شما وعده داد، وفا کرد و من فقط به شما وعده دادم، شما دنبال من آمدید. من خلف وعده کردم.

وی افزود: اینکه امام می‌فرمودند: «آمریکا، شیطان بزرگ است» یعنی اینکه او وعده می‌دهد و وقتی تمام استقلال و امنیت‌تان را گرفت و خلع سلاح‌تان کرد، وقتی که دیگر قدرت ایستادگی در برابرش را ندارید سوارتان می‌شود. به قول معروف مثل گاو شما را می‌دوشد و بعد ذبحتان می‌کند.

از تبهکار و فاجر کمک نگیرید

سخنران مراسم دومین گروهی که انسان نباید از آن‌ها کمک بگیرد را آدم‌های تبهکار و فاجر عنوان کرد و ادامه داد: انسان تبهکار و فاجر، دشمن نیست ولی فاسق و گنهکار است، حلال و حرام را رعایت نمی‌کند. بعضی می‌گویند درسته که ظاهرش خلاف است، ولی زرنگ است، کار به دین و ایمانشان نداریم! [فقط زرنگی ملاک نیست،] این‌هایی که اختلاس کردند، زرنگ بودند، اگر زرنگ نبودند که این کارها را نمی‌کردند اما فاجر و تبهکار بودند.

وی ضمن بیان این سخن امام جواد(ع) که فرمودند: «هر کس به فاجر و نابکاری امید ببندد کمترین عقوبتش، ناکامی است.»[1]، گفت: ببنید در زندگی از چه کسانی کمک می‌گیرید و به آنها اعتماد می‌کنید. از شما که یک فرد معمولی هستید گرفته تا آن نماینده مجلسی که می‌خواهد از یک عده کمک بگیرد، نباید از آدم‌های فاجر کمک بگیرید، ناکام و بدهکار می‌شوید و به آن چیزی هم که می‌خواهید نمی‌رسید. اگر هم برسید تا آخر کار باید باج بدهید.

از بخیل و بداخلاق کمک نخواهید  

مسئول هیئت انصار ولایت، سومین گروهی که نباید از آن‌ها کمک گرفت را آدم‌های بخیل و بداخلاق برشمرد و گفت: امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: مبادا از صاحبان دست‌های خشک (یعنی انسان‌های بخیل)، طلب کمک کنید و از صاحبان چهره‌های درهم کشیده بخشش نخواهید، (حتی یک پول سیاه هم از آنان نخواهید) چون اینها اگر چیزی بدهند منت می‌گذارند اگر هم چیزی ندهند تو را با تلخی رد می‌کنند، زجر می‌دهند و آبرویت را می‌برند.

سراغ کسی که دست رد به سینه‌تان می‌زند، نروید

وی افزود: چهارم: سراغ کسی که دست رد به سینه‌تان می‌زند، نروید و از او کمک نخواهید. ممکن است آدم خوبی هم باشد ولی الآن نمی‌تواند کمک کند. خودتان را سبک نکنید. یا سراغ کسانی که تیپ آن‌ها آدم‌های گره‌گشایی نیستند، نروید. آدم وقتی مشکل پیدا می‌کند، باید حواسش باشد که چگونه مشکلاتش را حل می‌کند.

وی همچنین توصیه کرد: مؤمنین حواسشان به یکدیگر باشد، اگر دیدند مؤمنی در ناراحتی و فقر است، خودشان به  سراغ او بروند. حواستان به محله‌های فقرنشین باشد. ما موظفیم. از مؤمنینی باشید که حواستان به سایر مؤمنینی که گرفتار شده‌اند، هست.

کار را نباید دست آدم‌های نابلد سپرد

حجت‌الاسلام مهدوی نژاد پنجمین گروهی که کمک گرفتن از آنان منع شده است را افراد نابلد عنوان کرد و گفت: امیرالمؤمنین(ع) فرمود: «چیزی دردناک‌تر از این نیست که کسی مجبور شود از افراد نابلد چیزی بخواهد.» کار را نباید دست آدم‌های نابلد سپرد. امام راحل تعبیری داشتند، می‌فرمودند: «مبادا این انقلاب به دست نا‌اهلان و نامحرمام بیفتد»، نااهل یعنی کسی که انقلابی‌گری بلد نیست، بلد نیست مملکت‌داری کند.

از افراد فرومایه و پست کمک نگیرید

وی در ادامه گفت: ششم: افراد فرومایه و پست. حضرت علی(ع) فرمودند: از آدم‌های پست و تازه به دوران رسیده کمک نخواهید. آدم فرمایه و پست این طوری است،‌ [مثلاً] آقازاده‌ای که با پول کارگری پدرش درس خوانده حالا به جایی رسیده پزشک شده و از خانه پدرش حالش به هم می‌خورد که بهداشتی نیست و... . از نشانه‌های آدم فرومایه و پست این است که وقتی به او خوبی می‌کنی بدی می‌کند یا به نوایی که می‌رسد، خودش را گم می‌کند. آدم آقامنش این‌طور است که هرچه داراتر و باسوادتر شود متواضع‌تر می شود. درخت هرچه میوه و بارش بیشتر باشد سرش خم‌تر است. امیرالمؤمنین(ع) فرمود: «حاجت و خواسته‌تان از دست برود، بهتر از این است که از غیر اهلش بخواهید.» عزت نفس خود را حفظ کنید. شیعه امیرالمؤمنین(ع) این‌طور است. این به معنای غرور نیست این به معنای عزت نفس است.

با چه کسانی دوستی نکنیم؟

سخنران مراسم سپس با توجه به این فراز از نامه 31 نهج‌البلاغه که می‌فرماید: «خیری در دوستی که نامطمئن و مشکوک باشد، نیست»، اظهار داشت: امام باقر(ع) می‌فرمایند پدرم امام سجاد(ع) فرمودند: از دوستی با چهار دسته پرهیز کن، نه با آن‌ها دوستی کن، نه با آن‌ها راه برو، نه با آن‌ها حرف بزن. حتی اگر در مسیری هم قرار شد هم‌مسیر شوید، مسیرتان را عوض کنید:

1- کذّاب (دروغگوها). بعضی‌ها در زندگی معمولی خود، یکی – دو دروغ می‌گویند ولی بعضی‌ها عادت به دروغ کرده‌اند. راهبرد اصلی آن‌ها، دروغ است. در روایت است که اولین ویژگی منافقین دروغگویی است. با آدم‌های دروغگو همراه نشوید، چون دور را نزدیک و نزدیک را دور نشان می‌دهند. یعنی واقعیت‌ها و اولویت‌ها را جابجا به شما نشان می‌دهند.

2- فاسق و گنهکار. آدم‌هایی که علناً گناه می‌کنند، نه تنها ابایی ندارند، افتخار هم می‌کنند، از دوستی با آن‌ها حذر کن زیرا تو را به کمتر از لقمه‌ای می‌فروشند.

3- احمق. در این‌جا احمق یعنی کسی که می‌خواهد به تو خیر برساند ولی به تو ضرر می‌رساند. این، یک تعریف از احمق است، در اینجا منظور دشمنان احمق نیست، همان احمق‌هایی که بین خودمان زندگی می‌کنند. حضرت عیسی(ع) فرمود: تنها درد و مرضی که علاج ندارد، حماقت است.

4- قاطع رحم، کسی که قطع رحم کرده، خدا هم رحمتش را از وی قطع کرده اگر با او ارتباط بگیرید در وجود شما اثر می‌کند.

حجت‌الاسلام مهدوی‌نژاد در پایان با بیان اینکه امیرالمؤمنین علی(ع) توصیه می‌کنند دوستی که نمی‌شود به او اعتماد کنید و سوءظن هم دارد را به دوستی انتخاب نکنید، افزود: رفیق یعنی کسی که بشود به او تکیه کنید و در سختی به کمک تو بیاید. به آدمی که قابل اعتماد نیست نباید اعتماد کنید چه بسا خیانت کند.

وی راه تشخیص اینکه شخصی قابل اعتماد است یا خیر را اینگونه بیان کرد که: به عنوان نمونه اگر کسی وقتی درباره دیگران صحبت می‌کند اول اولویتش این است عیب‌های دیگران را بگوید، بدان این شخص اگر در مورد شما هم با دیگران صحبت کند با سوءظن رفتار می‌کند. ولی اگر وقتی در مورد دیگران که صحبت می‌شود با حسن ظن نظر می‌دهد، این فرد می‌تواند قابل اعتماد باشد.

صوت : هفتگی 22 دی 97 - سخنرانی حجت الاسلام مهدوی نژاد