برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: ویژگیهای حکومت علوی
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين حسینی قمی
تاريخ پخش: 26-04-97
بسم الله الرحمن الرحیم و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین
شریعتی: سلام میکنم به همه بینندهها و شنوندههای نازنین و گرانقدرمان، هموطنان خوب خارج از کشور، آرزو میکنم این روزها و این ایام که ایام دهه کرامت هست و منور به نام حضرت معصومه (س) و امام رضا(ع) انشاءالله برای همه پر خیر و برکت باشد و در این روزهای گرم سال دل و جانتان گرم باشد به گرمای خورشید اهلبیت(ع)، حاج آقای حسینی قمی سلام علیکم و رحمة الله. خیلی خوش آمدید.
حاج آقای حسینی قمی: عرض سلام و ارادت خالصانه خدمت همه بینندگان و شنوندگان برنامه دارم. حلول ماه ذیالقعده، ماه ولادت امام رضا(ع) را تبریک میگویم. امیدواریم برای همه شیعیان مبارک باشد میدانید آغاز ماه ذیالقعده هم آغاز ماههای حرام هست. سه ماه حرام پیوسته، ذیالقعده، ذیالحجه و محرم. یکوقتی مفصل نامه مرحوم قاضی(ره) را به شاگردانشان قبل از رسیدن ماههای حرام خواندیم. دوازده دستور اخلاقی و تربیتی میدانند که در ماه ذیالقعده انسان باید یک مراقبتهای ویژه داشته باشد. چون میدانید ماه ذیالقعده آغاز میقات حضرت موسی کلیم الله هست. ما دههی اول ذیالحجه این نماز را میخوانیم «وَ واعَدْنا مُوسى ثَلاثِينَ لَيْلَةً وَ أَتْمَمْناها بِعَشْرٍ» (اعراف/142) این ثلاثین لیلة، از همین اول ذی القعده شروع شده است. اول ماه ذیالقعده حضرت موسی به میقات رفتند، دعوت خاص پروردگار بود، سی شبانه روز یعنی ماه ذیالقعده، «وَ أَتْمَمْناها بِعَشْرٍ» اضافه شد آنوقت شد چهل روز. اربعین موسی از اول ماه ذیالقعده شروع شده است. بنابراین یک ماه واقعاً استثنایی هست، این سه ماه حرام ویژگی خاصی دارد. مراقبتهایی که اولیای خدا فرمودند. مرحوم آیت الله ملکی تبریزی میفرمایند: در ماه حرام جنگ حرام است، جنگ با چه کسی حرام است؟ با کفار! یعنی اگر مسلمانها درگیری جنگی بودند اول ماه حرام جنگها تعطیل میشد. ایشان میفرمودند: اگر جنگ با کفار حرام است، جنگ با مؤمنین چطور؟ هم زندگی خانوادگی در آرامش قرار بگیرد و هم زندگی اجتماعی مردم آرامش داشته باشد . اول ماههای حرام توصیه میکنیم دیه مضاعف میشود، اگر ماشین و موتور بیمه ندارد، بیمه کنید. ماه ذیالقعده مراقبتهای ویژهای دارد. ماه امام رضا(ع) هست، عزیزانی که به مشهد مشرف میشوند التماس دعای ویژه داریم. آنهایی هم که بعداً مشرف میشوند، 25 ماه ذیالقعده دحو الارض، زیارتی امام رضا(ع) هست. افضل اعمال را دارد. مرحوم میرداماد میفرماید: یکی از چهار روزی است که در سال روزهاش ممتاز است. معادل شصت سال، هفتاد سال است ولی از روزهی شصت ساله، بالاتر زیارت امام رضا(ع) هست. ماه زیارتی علی بن موسی الرضا(ع) است.
شریعتی: مهمان سفره ناب نهجالبلاغه شریف هستیم، سیری علوی، ویژگیهای حکومت علوی را در هفتههای اخیر اشاره کردند. ادامه فرمایشات شما را خواهیم شنید.
حاج آقای حسینی قمی: بسم الله الرحمن الرحیم، از نامه 53 نهجالبلاغه شروع میکنیم، عهدنامه امیرمؤمنان(ع) به مالک اشتر، حضرت میفرمایند: «ثُمَ تَفَقَّدْ أَعْمَالَهُمْ» مراقب اعمال کارگزاران و کارمندان خودت باش. «وَ ابْعَثِ الْعُيُونَ» مأموران مخفی اعزام کن. عجیب است امیرالمؤمنین(ع) 1400 سال پیش تذکر دادند برای یک دولت نیازمند به یک بازرسهای ویژه نامحسوس هست. امروز چقدر دنیا روی این مسأله تأکید دارد، آن روز حضرت به مالک، عیون یعنی چشم، چشم کنایه از مأمور مخفی است. مأموران و بازرسهای مخفی را اعزام کن که مراقب کارمندان خودت باشند. چه کسانی باشند؟ «مِنْ أَهْلِ الصِّدْقِ وَ الْوَفَاءِ» دو ویژگی داشته باشند، اولاً صداقت داشته باشند، ثانیاً به این نظام دینی وفادار باشند. اگر صداقت نداشته باشند باز خود اینها یک مأمور دیگری لازم دارند. اگر وفادار به نظام دینی نباشند، باز همینطور. به تعبیر یکی از اساتید بزرگوار، امیرالمؤمنین بر بخشی از خاورمیانه حکومت میکرد که مصر یک استان هست، یمن یک استان هست، عراق یک استان است. بعد حضرت میفرماید: «فَإِنَّ تَعَاهُدَكَ فِي السِّرِّ لامُورِهِمْ» وقتی تو مأمور و بازرس نامحسوس داشته باشی، «حَدْوَةٌ لَهُمْ عَلَي اسْتِعْمَالِ الامَانَةِ» اینها تشویق میشوند که امانتداری کنند. میفهمند یک بازرس ویژهای بالای سر اینها هست. «وَ الرِّفْقِ بِالرَّعِيَّة» باعث میشود اینها با مردم مدارا کنند. «وَ تَحَفَّظْ مِنَ الْأَعْوَانِ» باعث میشود اینها مواظب پرسنل خودشان باشند. میدانند یک کسی بالای سر اینها مراقب اینها هست. سه ویژگی و سه آثار و برکات مأموران نامحسوس و نامرئی و مخفی حکومت.
«فَإِنْ أَحَدٌ مِنْهُمْ بَسَطَ يَدَهُ إِلَى خِيَانَهٍ» اگر یکی از مأمورین تو خیانت کرد، مسأله بروکراسی که میگویند، همینطور است. حکومتی که بر بخشی از خاورمیانه بوده است، حضرت چقدر ساده بحث برخورد با خائنین را مطرح میکند. ما چقدر الآن پیچیدهاش کردیم. اینقدر پیچیده کردیم که دیگر تأثیر گذار نیست، اصل این مأمورین مخفی خیلی مهم است. الآن یکی از مشکلات ما این است. دستگاه قضایی هر روز میگویند: ما یک دادگاه ویژه و مأمور ویژه داریم. یعنی کم کم متأسفانه وقتی مأمور ویژه خوب عمل نکند، به اندازه تمام این پرسنل مدیران خودمان نیاز به دستگاه قضایی داریم. یعنی کم کم باید دستگاه قضایی ما به اندازه دستگاه اجرایی ما باشد. این معنا ندارد! اینقدر تخلف شده که دیگر به کارهای دیگر نمیرسند آن هم با حجم سنگینی که امروز از پرسنل در ادارات هست. اول هر ماه دولت به هشت میلیون و پانصد هزار نفر باید حقوق بدهد. چهار میلیون و نیم برای بازنشستهها هست، چهار میلیون برای کسانی است که سر کار هستند. بالای هشتاد درصد از درآمد ما صرف حقوقها میشود.
آماری را میدیدم که ما هشتاد میلیون جمعیت هستیم و ژاپن 130 میلیون جمعیت دارد. ما هشت میلیون و پانصد هزار حقوق بگیر داریم یعنی چهار میلیون کارمند شاغل داریم با هشتاد میلیون جمعیت، ژاپن با 130 میلیون جمعیت 300 هزار کارمند دارد.300 هزار کارمند ژاپن کمتر از مدیران ما هستند. ما 450 هزار مدیر داریم. حضرت میفرمایند: شما مأمورین مخفی داشته باش، بازرسهای سری داشته باش، «فَإِنْ أَحَدٌ مِنْهُمْ بَسَطَ يَدَهُ إِلَى خِيَانَهٍ» اگر یکی از مأمورین تو خیانت کرد، «اجْتَمَعَتْ بِهَا عَلَيْهِ عِنْدَكَ أَخْبَارُ عُيُونِكَ» این مأمورین سری که فرستادی، این آدمهای خوب، آدمهای مطمئن، شرط حضرت صدق و وفا بود. وقتی اینها آمدند خبر دادند «اكْتَفَيْتَ بِذَلِكَ شَاهِداً» تو مأمور مطمئن و با صداقت و وفادار داشتی، همین کافی است. «فَبَسَطْتَ عَلَيْهِ الْعُقُوبَهَ فِى بَدَنِهِ» اگر مأمورین گزارش دادند شروع کن. پرونده را معطل نکن. راه فرار برای مجرم نگذار. بلافاصله مجازات بدنی کن. «وَ أَخَذْتَهُ بِمَا أَصَابَ مِنْ عَمَلِهِ» به همان اندازه که جنایت انجام داده است. «ثُمَّ نَصَبْتَهُ» نه فقط مجازات بدنی، مجازات بدنی داشته باشد، تازیانه و زندان دارد، همان امیرالمؤمنین که وقتی طرف میآید و میگوید: «طهِّرنی» مرا پاک کن، من گرفتار یک گناه اخلاقی شدم، فحشایی مرتکب شدم، امیرالمؤمنین میفرماید: اختلال داری؟ دیوانه هستی؟ برای چه اینجا آمدی اعتراف میکنی؟ برو بین خودت و خدا توبه کن.
امیرالمؤمنین در این گناهان اخلاقی که کسی در یک گوشه انجام داده، مچگیری نمیکرد آبرویش را ببرد. گفت: برو توبه کن. ولی وقتی بحث مالی میشود، همان امیرالمؤمنین میفرماید: هم مجازات بدنی، هم زندان و هم تازیانه، میفرماید: «ثُمَّ نَصَبْتَهُ بِمَقَامِ الْمَذَلَّةِ وَ وَسَمْتَهُ بِالْخِيَانَةِ وَ قَلَّدْتَهُ عَارَ التُّهَمَةِ» (نهج البلاغه، نامه 53) سه کار باید انجام بدهی اول اینکه ذلت و خواری به او بدهی. بدترین و بالاترین جرم در حکومت امیرمؤمنان خیانت مالی بوده است. فساد اقتصادی بوده است نه فساد اخلاقی! در فساد اخلاقی هی تشویق به توبه میکردند. وقتی کسی میآمد اعتراف کند حضرت او را برمیگرداند، شاید به این درجه نرسیدی، شاید خیال میکنی! ولی بدترین جرم در حکومت امیرمؤمنان فساد اقتصادی و مالی است. حضرت میفرماید: کسی که به مردم خیانت کرد و به بیتالمال دست برد زد، او را ذلیل کن. دوم اینکه مهر خیانت را به پیشانی او بزن. همه بشناسند او خائن است. سوم اینکه ننگ این اتهام را به گردن او بیانداز. کسی که فساد مالی داشت دیگر نتواند از جایش بلند شود و دیگر نتواند در حکومت یک جایی پیدا کند و بیاید. نتواند دوباره موقعیتی پیدا کند.
یکی از استانداران حضرت همین کار را انجام داد. استانداری خیانت کرد و فساد مالی کرد، حضرت به او نامه نوشتند. نامه 41 نهجالبلاغه هست. «اختتفت ما قدرت علیه من اموالهم» اولاً میدانی مال چه کسی را خوردی، «لارامههم و ایتامهم» تو مال زنان بی سرپرست را خوردی، مال بچههای یتیم را خوردی. میفرماید: تو مثل یک گرگ هستی. امام خائن بیت المال را به گرگ تشبیه میکند. میفرماید: گرگ چالاک که به سراغ یک بزغالهی مجروح و استخوان شکسته برود و بردارد و لقمهای کند. حضرت میفرماید: آنوقت این مال را سراغ اهلت بردی و فکر میکنی ارث پدر و مادرت را برای آنها بردی. «انک تأکل حراماً و تشربُ حراماً من مال الیتامی و المساکین و المؤمنین» باز تأکید میکند مال چه کسی را خوردی؟ مال ایتام را خوردی. مال مساکین را خوردی. امروز بیتالمال مال همه مردم است. آقایی که بیست هزار میلیارد، یازده هزار میلیارد از مؤسسههای مالی برمیدارد و میرود، این را پول را چه کسی داد؟ دولت داد؟ این پول مردم و گرفتارها و یتیمها است. حضرت فرمود: اگر دست من به تو برسد، «لأضربنَّک بسیفی الذی ما ضربتُ به احداً الا دخل النار» هرکس با شمشیر من کشته شود جهنمی است. با همان شمشیر تو را میزنم. والله قسم میخورد! فرمود: اگر نزدیکترین نزدیکان من چنین خیانتی میکردند، برای من هیچ فرقی با دورترین دورها نداشت. هفته گذشته گفتیم که حضرت به عامل مالی بازار اهواز فرمود: هرکسی اگر یک شاهد داشت، او را در بازار بگردان. اگر یک شاهد پیدا کردی شهادت داد با یک قسم، همانجا حکم را جاری کن و تمامش کن. اگر اینطور باشد تمام خاورمیانه را هم میشود اداره کرد.
«أَلا وَ إِنَ لَكُمْ عِنْدِي» حضرت میفرماید: شما چهار حق به گردن من دارید. اگر این حقوق را ادا کردم، اطاعت شما از من وقتی واجب است که من این کارها را بکنم. اگر انتظار داریم مردم با مسئولین با صداقت رفتار کنند، به همان مقدار انتظار داریم مسئولین هم با صداقت رفتار کنند. اگر این چهار مورد کاری که در نامه 50 نهجالبلاغه، حضرت ذکر کردند را انجام دادم، آنوقت شما باید از من اطاعت کنید. «أَلا وَ إِنَ لَكُمْ عِنْدِي أَلا أَحْتَجِزَ دُونَكُمْ سِرّاً» من نباید از شما چیزی مخفی داشته باشم. حکومت، دولت چیزی از مردم پنهان نداشته باشد. البته مسائل نظامی جداست. غیر از مسائل نظامی هیچ چیز با شما مخفی نداریم. الآن میگویند: شفاف سازی کنید. همین الآن دولت ما، پنج سال پیش، ده سال پیش در دنیا شفاف سازی خیلی جدی است. امیرالمؤمنین 1400 سال پیش گفته است. دانشجویانی که رشته حقوق میخوانند، رشته روابط اجتماعی و روابط بین الملل میخوانند، بروند با افتخار بگویند: 1400 سال پیش امیرالمؤمنین به استاندارانش نامه مینوشت و میفرمود: شفاف سازی در همه چیز جز در مسائل نظامی. الآن واقعاً مردم ما از همه چیز خبر دارند؟ الآن آمار میدهند در سه ماه گذشته بالای سیصد میلیون ارز مسافرتی دادند. فقط برای بیمار و دانشجو است؟
شریعتی: اگر با بی تدبیری یک مسئول در بیت المال باز ماند، ما چه کار میکنیم؟ آیا ما هم از این رانت استفاده میکنیم؟ آیا این حق را به خودمان میدهیم حالا که به نوعی در این بیت المال باز شده و به ناحق استفاده میکنند، آیا ما هم از این رانت ویژه استفاده میکنیم یا نه؟
حاج آقای حسینی قمی: تا مردم نخواهند و همراهی نکنند هیچ چیزی درست نمیشود. اینطور نیست که ما بگوییم: این مباحث متوجه ده نفر است، بیست نفر است، نه این نیست، اینطور نیست که هرکس هر راهی پیدا کرد بگوید: امروز وقتش است. اگر ما همه دست به دست هم ندهیم، خدا رحمت کند مرحم سید مهدی طباطبایی که به تازگی از دنیا رفتند، یکوقتی از خاطرات زندان گذشته میگفت. میگفت: ما در زندان بودیم، سی نفر، چهل نفر در یک اتاق زندانی بودیم. این پنج نفر مأموری که مأمور ما بودند. مراقبت میکردند، هرچه میگشتند نمیتوانستند از ما چیزی پیدا کنند. حتی ما را برهنه میکردند چیزی پیدا نمیکردند. متحیر مانده بودند. پس کجا مخفی کردید؟ شما سی نفر در یک اتاق حبس هستید و ما مأمور بالای سر شما هستیم، چطور پیدا کنیم. مرحوم طباطبایی میگفت: میدانید دلیلش چه بود؟ چون ما چهل فکر بودیم و آنها دو سه فکر بودند. آنها هر نقشهای میریختند، ما نقشه بالاتر میریختیم. الآن پنجاه نفر نقشه میریزند که ما میخواهیم وضعیت اقتصادی کشور را سامان بدهیم. اگر هشتاد میلیون نخواهند همراهی کنند، هتاد میلیون فکر بخواهند راه فراری پیدا کنند، هرچه نقشه بریزند باز شکست میخورند. اگر مردم همراهی نکنند و با دولت نباشند، چیزی درست نمیشود.
حضرت فرمود: اگر این چهار کار را کردم شما از من اطاعت کنید. 1- شفاف باشم و هیچ سرّی جز در مسائل نظامی با شما نداشته باشم. 2- «وَ لا أَطْوِيَ دُونَكُمْ أَمْراَ» (نهجالبلاغه، نامه 50) کاری بدون مشورت و رأی شما انجام ندهم. هرکاری میکنم با مشورت و رأی شما باشد. الآن تریبون را میان مردم ببرید و از مردم بپرسید: آیا موافق هزینههایی که دولت انجام میدهد، تشریفات و تجملات هستید؟ بهترین خدمتی که رسانه ملی میتواند به قوه مجریه، قوه قضائیه و قوه مقننه بکند، همین است. از مردم گزارش تهیه کنید که آیا شما از قوه مجریه، قوه قضائیه و قوه مقننه راضی هستید؟ حضرت فرمودند: «إِلا فِي حُكْمٍ» اگر حکم الهی و قانون الهی است که دیگر معنا ندارد. «وَ لا أُوخِّرَ لَكُمْ حَقّاً عَنْ مَحَلِّهِ» من حقوق شما را به تأخیر نیاندازم. حقی که شما به گردن من دارید امروز و فردا نکنم. «وَ لا أَقِفَ بِهِ دُونَ مَقْطَعِهِ وَ أَنْ تَكُونُوا عِنْدِي فِي الْحَقِّ سَوَاءً» من به همه شما با یک چشم نگاه میکنم. همه نزد من مساوی باشید. پس 1- اگر هیچ سری با شما نداشتم و شفاف بودم جز در مسائل نظامی. 2- هیچ کاری را بدون مشورت با شما انجام ندادم جز در احکام الهی که حکم خداست و قابل تغییر نیست. 3- هیچ حقی از حقوق شما را به تأخیر نیانداختم. 4- به همه شما با یک نگاه و دید مساوی نگاه کردم. اگر من به این چهار مورد عمل کردم آنوقت اطاعت من بر شما واجب است.
نامه 46 نهجالبلاغه که باز حضرت به استاندارانشان مینویسند. «وَ آسِ» یعنی مساوی، «وَ آسِ بَيْنَهُمْ فِي اللَّحْظَةِ وَ النَّظْرَةِ وَ الاشَارَةِ وَ التَّحِيَّةِ» (نهجالبلاغه، نامه 46) نظره یعنی گوشه چشم، یک گوشه چشم اضافه نسبت به دیگران نداشته باش. اینطور نباشد که یکی را تحویل بگیری و یکی را تحویل نگیری. به عدهای رانت بدهی و یک عده را از حقوق خودشان محروم کنی. حتی گوشه چشمی بین افراد فرق نگذاشت، «حَتَّي لا يَطْمَعَ الْعُظَمَاءُ فِي حَيْفِكَ وَ لا يَيْأَسَ الضُّعَفَاءُ مِنْ عَدْلِكَ وَ السَّلامُ» اگر دیدند تو با عدالت رفتار میکنی، «عظما» یعنی کله گندهها، دانه درشتها دیگر طمع نمیکنند که از رانت استفاده کنند. آنوقت دیگر ضعفا هم از عدالت تو نا امید نمیشوند. در حالات رسول خدا هست که از افتخارات رسول خدا این بود که وقتی در یک جلسهای مینشستند، «يَقْسِمُ لَحَظَاتِهِ بَيْنَ أَصْحَابِهِ»(كافي، ج 2، ص 671) تقسیم نگاهشان در جلسه به طور مساوی بود. «فَيَنْظُرُ إِلَى ذَا وَ يَنْظُرُ إِلَى ذَا بِالسَّوِيَّهِ» پیامبر ما در یک نگاه در یک مجلس عمومی بالسَّویه به افراد نگاه میکرد. آنوقت این نگاه اگر در بخشهای حکومتی و بخش عدالت و قضاوت و تقسیم بیت المال برود به کجا میرسد.
شریعتی: به تعبیر جبران خلیل جبران که میگوید: ای دنیا، ای طبیعت، کاش تمام توانت را جمع میکردی و یکبار دیگر به دنیای ما یک علی دیگر میدادی. حضرت علی چه شخصیت بی نظیری است.
حاج آقای حسینی قمی: میگوید: ای دنیا! کاش میتوانستی «جمعتَ قواک» تمام نیروهایت را جمع کن. «فاعطیت فی کل زمنٍ علیاً بعقله و لسانه و ذی فقاره» تمام نیروهایت را جمع کن و در هر عصر و زمانی یک علی بیاور، با همان خرد، با همان لسان و زبان، با همان عدالت و شمشیر، جامعه هم در برابر دشمن اشداء علی الکفار میخواهد و هم رحماء بینهم میخواهد. شیخ صدوق در امالی دارد، از امام باقر(ع) است. «لقد وَلّی علی(ع) خمس سنین» علی(ع) پنج سال حکومتش طول کشید، «ما وضعَ آجُرة علی آجُرَه» یک آجر روی آجر نگذاشت، یک خشت روی خشت نگذاشت، «و لا أورث بیضاء لاحمراء» طلای سرخ و سفیدی از خودش بر جا نگذاشت. مرحوم ابن شهرآشوب در مناقب مینویسد: روزی که حکومت را پذیرفت، فرمود: ایها الناس کل دارایی مرا ببینید. «لو خرجت من عندکم بغیر رحلی و راحلتی و غلامی فأنا من الخائنین» کل زندگی مرا ببینید، اگر پایان حکومتم، چیزی به ثروت من اضافه شد، این کل دارایی من است. من به شما خیانت کردم!
در جنگ جمل که بصریها طلحه و زبیر را یاری کردند، وقتی جنگ تمام شد حضرت سخنرانی کردند و فرمودند: چه عیبی در حکومت من دیدید که با من جنگیدید؟ روایت این است که به پیراهنشان اشاره کردند و فرمودند: بخدا این پیراهن من از بیت المال شما نیست. فرمودند: بخدا قسم این کیسه و خرجی من از بیتالمال شما نیست. عیب من چه بود که در برابر من قیام کردید؟ نقصشان همان بود که معروف است «قتل فی محرابه لشدة عدله»
شریعتی: خوشا به حال ما که نهجالبلاغه داریم و بدا به حال ما که از آن غافل هستیم. اگر به این نامهها و خطبهها و آیات نورانی قرآن عمل کنیم، تمام مشکلات ما حل میشود. امروز صفحه 383 قرآن کریم، آیات 64 تا 76 سوره مبارکه نمل را تلاوت خواهیم کرد.
«أَمَّنْ يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَ يُعِيدُهُ وَ مَنْ يَرْزُقُكُمْ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ أَ إِلهٌ مَعَ اللَّهِ قُلْ هاتُوا بُرْهانَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ «64» قُلْ لا يَعْلَمُ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ الْغَيْبَ إِلَّا اللَّهُ وَ ما يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ «65» بَلِ ادَّارَكَ عِلْمُهُمْ فِي الْآخِرَةِ بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ مِنْها بَلْ هُمْ مِنْها عَمُونَ «66» وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَ إِذا كُنَّا تُراباً وَ آباؤُنا أَ إِنَّا لَمُخْرَجُونَ «67» لَقَدْ وُعِدْنا هذا نَحْنُ وَ آباؤُنا مِنْ قَبْلُ إِنْ هذا إِلَّا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ «68» قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُجْرِمِينَ «69» وَ لا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَ لا تَكُنْ فِي ضَيْقٍ مِمَّا يَمْكُرُونَ «70» وَ يَقُولُونَ مَتى هذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ «71» قُلْ عَسى أَنْ يَكُونَ رَدِفَ لَكُمْ بَعْضُ الَّذِي تَسْتَعْجِلُونَ «72» وَ إِنَّ رَبَّكَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَ لَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَشْكُرُونَ «73» وَ إِنَّ رَبَّكَ لَيَعْلَمُ ما تُكِنُّ صُدُورُهُمْ وَ ما يُعْلِنُونَ «74» وَ ما مِنْ غائِبَةٍ فِي السَّماءِ وَ الْأَرْضِ إِلَّا فِي كِتابٍ مُبِينٍ «75» إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ يَقُصُّ عَلى بَنِي إِسْرائِيلَ أَكْثَرَ الَّذِي هُمْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ «76»
ترجمه: كيست كه آفرينش را آغاز مىكند، سپس آن را (در قيامت) باز مىگرداند و كيست كه شما را از آسمان و زمين روزى مىدهد؟ آيا با خداوند معبودى هست؟ بگو: اگر راست مىگوييد برهانتان را بياوريد. بگو: جز خداوند، هيچ كس در آسمانها و زمين، غيب نمىداند و كسى نمىداند چه زمانى برانگيخته خواهد شد. بلكه علم مشركان در قيامت به كمال خواهد رسيد، بلكه آنان (امروز) دربارهى آن (آخرت) در شك هستند، بلكه نسبت به (چگونگى) وقوع آن كورند. و كسانى كه كفر ورزيدند، گفتند: آيا هرگاه ما و پدرانمان (بعد از مرگ) خاك شديم، آيا حتماً (زنده از گور) بيرون آورده مىشويم؟ در حقيقت به ما و نياكانمان از قبل، اين وعده داده شده، (لكن) اين وعده جز افسانههاى پيشينيان چيز ديگرى نيست. بگو: در زمين بگرديد پس بنگريد كه فرجام گنه پيشگان چگونه بوده است. و بر (انحراف و عواقب شوم) آنان اندوه مخور و از آنچه مكر (و توطئه) مىكنند، دلتنگ مباش. و مىگويند: اگر راست مىگوييد، اين وعده (عذاب دنيا يا قيامت) كى خواهد بود؟ بگو: چه بسا بخشى از آن عذابى را كه با شتاب مىخواهيد، در پى شما باشد (و به شما برسد و خود خبر نداشته باشيد). و البتّه پروردگار تو بر (اين) مردم داراى بخشش است و لكن بيشترشان شكرگزار نيستند. و البتّه پروردگارت، آنچه را در سينههاشان پنهان دارند و آنچه را آشكار مىنمايند، (به خوبى) مىداند. و هيچ (موجود) پنهانى در آسمان و زمين نيست، مگر اين كه در كتابى روشن (نزد خداوند ثبت) است. همانا اين قرآن، بيشتر آنچه را بنى اسرائيل در آن اختلاف دارند، (به طور صحيح) بر آنان حكايت مىكند.
شریعتی: این هفته از حاج آقا رحیم ارباب یاد میکنیم. امسال در ایام دهه کرامت و در طرح زیارت اولیهای مشهد الرضا اتفاقی افتاد اینکه تدبیر کردیم در این سری جدید برای ثبت نام روحانیون معظم و مبلغین و ائمه جماعات هم به کمک ما بیایند و آنها کار ثبت نام زیارت اولیها را انجام بدهند و از طریق آنها به ما معرفی شوند که کارهای تبلیغیاش از طریق برنامه انجام شود. جزئیات این طرح را خدمت شما عرض خواهیم کرد.
حاج آقای حسینی قمی: حضرت به همه کارمندان خودشان نامه نوشتند «أَدِقُّوا أَقْلامَكُمْ وَ قَارِبُوا بَيْنَ سُطُورِكُمْ وَ احْذِفُوا عَنِّي فُضُولَكُمْ» فرمود: قلمهایتان را تیز کنید. قلم درشت برگه را زیاد پر میکند. بین سطرها زیاد فاصله نگذارید. حرفهای زیادی را حذف کنید. «وَ اقْصِدُوا قَصْدَ الْمَعَانِي» اصل مطلب را بنویسید، «وَ إِيَّاكُمْ وَ الاكْثَارَ» پر نویسی نکنید «فَإِنَّ أَمْوَالَ الْمُسْلِمِينَ لا تَحْتَمِلُ الاضْرَارَ» (خصال صدوق، ج 1، ص 310) مال مردم و بیت المال تحمل ضرر ندارد. این نامه به چه کسی است؟ این عموم مردم است. هرکسی در حکومت امیرالمؤمنین میخواهد زندگی کند. به هرکس میگویی: چرا شما ظلم کردی، چرا رشوه گرفتی؟ آقای راننده چرا اضافه گرفتی؟ به هرکس میگویی، میگوید: اگر راست میگویی جلوی سه هزار میلیارد اختلاس را بگیر! اگر اینطور بخواهیم حساب کنیم به هیچ جا نمیرسیم. اگر خواستیم همه برنامهریزی کردیم به جایی میرسیم.
خدا مرحوم حاج آقا رحیم ارباب را رحمت کند. از علمای بسیار بزرگ بودند و در ردیف مراجع تقلید بودند. مرحوم آیت الله حاج آقا رحیم ارباب در نزدیکی اصفهان نماز جمعه میخواندند. آقایی میگفت: من خودم از ایشان شنیدم که در خطبههای نماز فرمودند: فردای قیامت پنجاه موقف قرآن میگوید، در هر موقف از یک مسألهای سؤال میکنند. یکی نماز است و یکی زکات است. ایشان فرمود: من یقین دارم اگر در این پنجاه موقف، در هر موقفی معطل شوم، در موقف زبان معطل نخواهم شد.
شریعتی: هفته گذشته با حاج آقای لقمانی عزیز خداحافظی کردیم، انشاءالله باز هم شاهد حضور ایشان در برنامه باشیم. مهمان برنامه فردا یک مهمان ویژه خواهد بود که دعوت میکنم با ما همراه باشید.
«الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمدٍ و آله الطاهرین»