عاشقان اهل بیت

القاـب امیرالمومنین و شأن صدور آ    ن

تصویر : ولادت حضرت علی(ع)
در این دفتر سعی شده القاب ونام های مبارک حضرت امیرالمومنین را با مختصر توضیح وعلت مزین شدن نام مبارکشان به این القاب با ارائه سند از کتب مخالفین و اهل عامهرا بیان کنیم و امیدوارم این کتاب برگ زرینی شود بر دفتر طلایی افتخارات شیعه حضرت حیدر و اسباب خشنودی صاحب عصر را فراهم اورد و خاری شود بر چشم منکران فضائل مولا اسد الله الغالب علی ابن ابیطالب.

* نام مبارکشان در قرآن : علی
* در انجیل: ایلا
* در تورات: بری
* در زبور: اری
* نزد کاهنان: بوئی
* نزد هندیان: کبکر
* نزد رومیان: بطرسیا
* نزد ترکان: بثیر
* نزد حبشیان: بثیرک
* نزد پدرش: ظهیر

1) امیرالمومنین:

این لقب خاصه ومنحصرا برای مولا علی است وحتی امامان معصوم را نیز نمی توان به این نام خواند.
در معانی الاخبار به نقل از جابربن یزید نقل شده:روزی از امام صادق روحی فدا پرسیدم چرا علی را امیرالمومنین نامیدند؟
امام فرمود:چون برای مومنان دانش می اورد،ایا قران نخوانده ای می فرمایید “ونمیر اهلنا” وما برای خانواده خود اذوقه می اوریم.
واشاره به داستان حضرت یوسف کردند که برای خانواده خود آذوقه می رساند و فرمودند حضرت علی را زیرا “میرة العلم” (خوراک علم رساندن) است امیر المومنین نامیدند و عالمان از علم او بهره می برند وعلمی را که از او گزفته اند بکار می برند.

2)وصی:

این عنوان و لقب مولا در همان روزگاران حیات پیامبر خدا برای مولا علی رایج بود و دوست و دشمن از این عنوان برای مولا اگاهی داشتند.
مثلا در جنگ جمل جوانی از بنی ضبه از زمره جملیان بود از سپاه بیرون آمد وگفت: ما بنی ضبه دشمنان علی هستیم،انکه از قدیم وصی شناخته می شد.
در تاج العروس گفته شده:وصی بر وزن غنی لقب علی(ع) است.

3)ابو تراب:

ابوتراب به معنای پدر خاک یا دمساز خاک یا پدر خاکیان است.
شیخ علاالدین سکتواری از بزرگان اهل سنت در “محاضرة الاوائل” صفحه ۱۱۳ می گوید:
نخست کسی که به کنیه “ابوتراب” نامیده شد علی بن ابیطالب ^{(رضی الله عنه)} است.
این کنیه را رسول خدا زمانی به او داد که دید او بروی زمین خوابیده و خاک بر پهلوی او نشسته وزیر سرش بالشی از خاک است.
پس از روی لطف و مهربونی به او فرمود :برخیز ای ابوتراب!!
از ابن عباس نقل شده :پیامبر به این خاطر به علی (ع) ابوتراب گفت زیرا او صاحب زمین و حجت خدا بر اهل آن پس از رسول خداست و بقای زمین و آرامش آن به اوست و چون روز قیامت شود اشخاص کافر گویند کاش ما ترابی بودیم یعنی از شیعیان ابوتراب بودیم.
علامه مجلسی(ره) می گوید:مولا علی در برابر فرمانهای خدا بسیار متواضع بود و شیعیان او نیز در برابر فرامین حضرت خاشع و تسلیم بودند تراب نامیده شدند و ایشان را ابوتراب نامیدند.

4)ابو ریحانتین:

این کنیه را پیامبر مکرم برای ایشان قرار دادند و به معنای پدر دو ریحانه بهشت است و دو ریحانه بهشتی رسول خدا حسنین (امام حسن(ع) و امام حسین(ع) ) هستند.

5)الانزع البطین:

انزع از ماده «نزع» به معنای کسی که موی جلوی سر او ریخته شده باشد و به معنای کنده شدن وبریده شدن از چیزی می باشد.
 بطین از ماده «بطن» به معنای کسی که شکم بزرگ دارد.
ولی معانی بالا در لغت چنین است ودر ادبیات عرب به گونه ای دیگر تفسیر میشود:
مولا علی تمام عمر شریف خود را در جنگ و با کفار و مخالفان می گذراند و همیشه لباس رزم و کلاخود به سر داشت و این باعث شده بود که موهای جلوی سر مبارکش بریزد، و به قدری ایشان بروی اسب برای جهاد می نشستند که زره بر سینه مبارک او فشار می اورد و شکم ایشان برآمده شده بود ولی پیامبر وقتی این لقب را برای ایشان برگزید فرمود:
« یا علی تو از شرک و گناه بریده شده ای پس أنزع هستی و باطنت از علم سرشار هستی چون من شهر علمم و تو دروازه آن پس البطین هستی».

6)خدن رسول الله:

خدن به معنای ر فیق و دوست نزدیک میباشد، در ادبیات عرب خدن به یاری نزدیک و همراه صمیمی گویند.
تاریخ شاهد است که یاری و همراهی صمیمی تر از مولا علی نزد پیامبر نبود.

7)امیرالنحل:

نحل به معنای زنبور عسل است.
علامه سبطابن جوزی گوید: مؤمنان مانند زنبور عسل هستند زیرا زنبور عسل چیز پاکیزه میخورد وچیز پاکیزه می نهد وعلی امیر پاکیزگان است.

8)امیرالحاجی:

سال نهم هجری در ماه ذی الحجة خداوند برخی موازین شرعی را بر پیامبر خدا نازل کرد که موضوع آن در رابطه با مشرکان بود. پیامبر اول ابوبکر را مأمور ساخت تا با مسلمانان مراسم حج بگذارد و آیات نخستین سوره برائت را برای مکیان بخواند ولی او هنوز از مدینه دور نشده بود که جبرئیل نازل شد و به پیامبر عرض کرد:« خدا فرموده: ای پیامبر یا خودت یا مردی از جنس خودت را به این کار مامور کن».(بحارالانوار ج ۲۱ ص۲۷۳،تفسیر عیاشی ج۲ص۷۳)
رسول خدا ناقه عضباء(غضبا) را به مولا علی داد و اورا به دنبال ابوبکر فرستاد و فرمود او را مخیر کن در همراهی تو یا بازگشتن به مدینه.
ابوبکر بعد از مراجعه به نزد رسول خدا رفت و گفت:« من را به کاری مامور کردی که به آن فخر فروختم ولی در نیمه راه مرا ذلیل و خوار کردی آیا این از جانب خودت بود؟»
رسول خدا فرمود:« هرچه گفتم وکردم از جانب خدا بود و خدا من یا کسی از جنس و مانند من را به این کار مامور کرده بود و او کسی نیست جز علی بن ابیطالب.» از هنگامی که علی به مکه رفته بود از فراق او آثار حزن برصورت مبارک پیامبر ظاهر گشته بود صحابه با خود گفتند: شاید خبر فوت آن حضرت از اسمان رسیده باشد، ابوذر از رسول خدا علت را جویا شد و رسول خدا فرمود: از مفارقت علی من اندوهگینم.

9)امین الله:

شیخ کلینی (ره)صاحب اصول کافیاز امام صادق نقل می کند:
که امام فرمود چه کسی پس از پیامبر امانت دار خدا و رسولش بود جز علی واولادش.
حضرت علی فانی در حق و دلسوخته خلق بود و نسبت به دین خدا و حقوق مسلمانان امانتدار بود.
او امین حق در میان خلق و حجت او بر همه خلائق بود.
از این جهت او را امین الله خوانند.