حجت الاسلام والمسلمین قاسمیان

به نام خداوند رحمتگر مهربان

راه مؤ اخذه تنها به روي كساني باز است كه از تو اجازه مي‏خواهند در حالي كه بينيازند (و امكانات كافي دارند) آنها راضي شدند كه با متخلفان بمانند، و خداوند بر دلهايشان مهر نهاده لذا چيزي نمي‏داند. (۹۳)

هنگامي كه به سوي آنها (كه از جهاد تخلف كردند) بازگرديد از شما عذر خواهي مي‏كنند، بگو عذر خواهي مكنيد، ما هرگز به شما ايمان نخواهيم آورد چرا كه خدا ما را از اخبارتان آگاه ساخته، و خدا و رسولش اعمال شما را مي‏بينند، سپس به سوي كسي كه آگاه از پنهان و آشكار است باز مي‏گرديد و او شما را به آنچه انجام مي‏داديد آگاه مي‏كند (و جزا ميدهد). (۹۴)

هنگامي كه به سوي آنان بازگرديد براي شما سوگند ياد مي‏كند كه از آنها اعراض (و صرف نظر) كنيد، از آنها اعراض كنيد (و روي گردانيد) چرا كه آنها پليدند و جايگاهشان دوزخ است، به كيفر اعمالي كه انجام مي‏دادند. (۹۵)

با سوگند از شما مي‏خواهند كه از ايشان راضي شويد، اگر شما از آنها راضي شويد خداوند از جمعيت فاسقان راضي نخواهد شد. (۹۶)

عربهاي باديه نشين كفر و نفاقشان شديدتر است و به جهل از حدود (و مرزهاي) آنچه خدا بر پيامبرش نازل كرده سزاوارترند، و خداوند دانا و حكيم است. (۹۷)

گروهي از (اين) اعراب باديه نشين چيزي را كه (در راه خدا) انفاق مي‏كنند غرامت محسوب مي‏دارند، و انتظار حوادث دردناكي براي شما ميكشند حوادث دردناك براي آنهاست، و خداوند شنوا و داناست. (۹۸)

گروه (ديگري) از عربهاي باديه نشين ايمان بخدا و روز رستاخيز دارند، و آنچه را انفاق مي‏كنند مايه تقرب نزد خدا، و دعاهاي پيامبر ميدانند، آگاه باشيد اينها مايه تقرب آنها است، خداوند به زودي آنانرا در رحمت خود وارد خواهد ساخت، چرا كه خداوند آمرزنده و مهربان است. (۹۹)

پيشگامان نخستين از مهاجرين و انصار و آنها كه به نيكي از آنها پيروي كردند، خداوند از آنها خشنود و آنها (نيز) از او خشنود شدند، و باغهائي از بهشت براي آنان فراهم ساخته كه نهرها از زير درختانش جريان دارد، جاودانه در آن خواهند ماند، و از اين پيروزي بزرگي است. (۱۰۰)

و از (ميان) اعراب باديه نشيني كه اطراف شما هستند جمعي از منافقانند و از اهل (خود) مدينه (نيز) گروهي سخت به نفاق پاي بندند كه آنها را نمي‏شناسي و ما آنها را مي‏شناسيم، به زودي آنها را دوباره مجازات مي‏كنيم (مجازاتي به وسيله رسوائي اجتماعي، و مجازاتي به هنگام مرگ) سپس به سوي مجازات بزرگي (در قيامت) فرستاده مي‏شوند. (۱۰۱)

و گروهي ديگر به گناهان خود اعتراف كردند و اعمال صالح و ناصالحي را به هم آميختند، اميد مي‏رود كه خداوند توبه آنها را بپذيرد خداوند غفور و رحيم است. (۱۰۲)

از اموال آنها صدقه‏ اي (زكات) بگير تا به وسيله آن آنها را پاك سازي و پرورش دهي، و به آنها (هنگام گرفتن زكات) دعا كن كه دعاي تو مايه آرامش آنها است و خداوند شنوا و دانا است. (۱۰۳)

آيا نمي‏دانند كه تنها خداوند توبه را از بندگانش مي‏پذيرد و صدقات را مي‏گيرد و خداوند توبه پذير و مهربان است. (۱۰۴)

بگو عمل كنيد، خداوند و فرستاده او و مؤ منان اعمال شما را مي‏بينند و به زودي به سوي كسي باز مي‏گرديد كه پنهان و آشكار را مي‏داند و شما را به آنچه عمل مي‏كرديد خبر مي‏دهد. (۱۰۵)

گروهي ديگر واگذار به فرمان خدا شده‏ اند يا آنها را مجازات مي‏كند و يا توبه آنها را مي‏پذيرد (هر طور كه شايسته باشند) و خداوند دانا و حكيم است. (۱۰۶)

(گروهي ديگر از آنها) كساني هستند كه مسجدي ساختند براي زيان (به مسلمانان) و (تقويت) كفر و تفرقه ميان مؤ منان و كمينگاه براي كسي كه با خدا و پيامبرش از پيش ‍ مبارزه كرده بود، آنها سوگند ياد مي‏كنند كه نظري جز نيكي (و خدمت) نداشته‏ ايم اما خداوند گواهي مي‏دهد كه آنها دروغگو هستند! (۱۰۷)

هرگز در آن قيام (و عبادت) مكن، آن مسجدي كه از روز نخست بر پايه تقوي بنا شده شايسته تر است كه در آن قيام (و عبادت) كني، در آن مرداني هستند كه دوست مي‏دارند پاكيزه باشند و خداوند پاكيزگان را دوست دارد. (۱۰۸)

آيا كسي كه شالوده آنرا بر پرهيز از خدا و خشنودي او بنا كرده بهتر است، يا كسي كه اساس آنرا بر كنار پرتگاه سستي بنا نموده كه ناگهان در آتش دوزخ فرو مي‏ريزد، و خداوند گروه ستمگر را هدايت نمي‏كند. (۱۰۹)

(اما) اين بنائي را كه آنها كردند همواره به صورت يك وسيله شك و ترديد در دلهاي آنها باقي مي‏ماند مگر اينكه دلهايشان پاره پاره شود (و بميرند و گر نه از دل آنها بيرون نمي‏رود) و خداوند دانا و حكيم است. (۱۱۰)

خداوند از مؤ منان جانها و اموالشان را خريداري مي‏كند كه (در برابرش) بهشت براي آنان باشد (به اين گونه كه) در راه خدا پيكار مي‏كنند، مي‏كشند و كشته مي‏شوند، اين وعده حقي است بر او كه در تورات و انجيل و قرآن ذكر فرموده، و چه كسي از خدا به عهدش وفادارتر است، اكنون بشارت باد بر شما به داد و ستدي كه با خدا كرده‏ ايد و اين پيروزي بزرگي (براي شما) است. (۱۱۱)

(مؤ منان كساني هستند كه) توبه كنندگانند، و عبادتكاران، و سپاسگويان و سياحت كنندگان، و ركوع كنندگان، و سجده آوران، و آمران به معروف، و نهي كنندگان از منكر، و حافظان حدود (و مرزهاي) الهي و بشارت بده (به اينچنين) مؤ منان! (۱۱۲)

براي پيامبر (صلي اللّه عليه و آله و سلّم) و مؤ منان شايسته نبود كه براي مشركان (از خداوند) طلب آمرزش كنند، هر چند از نزديكانشان باشند، پس از آنكه بر آنها روشن شد كه اين گروه اصحاب دوزخند. (۱۱۳)

و استغفار ابراهيم براي پدرش (عمويش آزر) فقط بخاطر وعده‏ اي بود كه به او داده بود (تا وي را به سوي ايمان جذب كند) اما هنگامي كه براي او روشن شد كه وي دشمن خدا است از او بيزاري جست، چرا كه ابراهيم مهربان و بردبار بود. (۱۱۴)

چنان نبوده كه خداوند قومي را پس از هدايت (و ايمان) مجازات كند مگر آنكه آنچه را كه بايد از آن بپرهيزند براي آنان بيان نمايد (و آنها مخالفت كنند) زيرا خداوند به هر چيزي دانا است. (۱۱۵)

حكومت آسمانها و زمين براي او است، (او) زنده و مي‏ميراند، و جز خدا ولي و ياوري نداريد. (۱۱۶)

خداوند رحمت خود را شامل حال پيامبر، و (همچنين) مهاجران و انصار كه در زمان عسرت و شدت (در جنگ تبوك) از او پيروي كردند، نمود، پس از آنكه نزديك بود دلهاي گروهي از آنها از حق منحرف شود (و از ميدان جنگ باز گردند) سپس خدا توبه آنها را پذيرفت كه او نسبت به آنان مهربان و رحيم است. (۱۱۷)

(همچنين) آن سه نفر را كه (در مدينه) بازماندند (و از شركت در تبوك خودداري كردند و مسلمانان از آنان قطع رابطه نمودند) تا آن حد كه زمين با همه وسعتش بر آنها تنگ شد وحتي) جائي در وجود خويش براي خود نمي‏يافتند و دانستند كه پناهگاهي از خدا جز به سوي او نيست در آن هنگام خدا آنانرا مشمول رحمت خود ساخت و خداوند توبه آنها را پذيرفت كه خداوند توبه پذير و مهربان است. (۱۱۸)

اي كساني كه ايمان آورده‏ ايد از (مخالفت فرمان) خدا بپرهيزيد و با صادقان باشيد. (۱۱۹)

سزاوار نيست كه اهل مدينه و باديه نشيناني كه اطراف آنها هستند از رسول خدا تخلف جويند، و براي حفظ جان خويش از جان او چشم بپوشند، اين به خاطر آن است كه هيچ تشنگي به آنها نمي‏رسد، و نه خستگي، و نه گرسنگي در راه خدا، و هيچ گامي كه موجب خشم كافران شود برنمي‏دارند، و ضربهاي از دشمن نمي‏خورند، مگر اينكه به واسطه آن عمل صالحي براي آنها نوشته مي‏شود، زيرا خداوند پاداش نيكوكاران را ضايع نمي‏كند. (۱۲۰)

و هيچ مال كوچك يا بزرگي را (در اين راه) انفاق نمي‏كنند و هيچ سرزميني را (به سوي ميدان جهاد و يا در بازگشت) نمي‏پيمايند، مگر اينكه براي آنها نوشته مي‏شود تا خداوند آن را به عنوان بهترين اعمالشان پاداش دهد. (۱۲۱)

شايسته نيست، مؤ منان همگي (به سوي ميدان جهاد) كوچ كنند، چرا از هر گروهي، طايفه‏ اي از آنان كوچ نمي‏كند (و طايفه‏ اي بماند) تا در دين (و معارف و احكام اسلام) آگاهي پيدا كنند و به هنگام بازگشت به سوي قوم خود آنها را انذار نمايند تا (از مخالفت فرمان پروردگار) بترسند و خودداري كنند. (۱۲۲)

اي كساني كه ايمان آورده‏ ايد با كافراني كه به شما نزديكترند پيكار كنيد (و دشمن دورتر شما را از دشمنان نزديك غافل نكند) و آنها بايد در شما شدت و خشونت احساس ‍ كنند، و بدانيد خداوند با پرهيزكاران است. (۱۲۳)

و هنگامي كه سورهاي نازل مي‏شود بعضي از آنان (به ديگران) مي‏گويد اين سوره ايمان كداميك از شما را افزون ساخت ؟ (به آنها بگو) اما كساني كه ايمان آورده‏ اند ايمانشان را افزود و آنها (به فضل و موهبت الهي) خوشحالند. (۱۲۴)

و اما آنها كه در دلهايشان بيماري است پليدي بر پليديشان افزود و از دنيا رفتند در حالي كه كافر بودند. (۱۲۵)

آيا آنها نمي‏بينند كه در هر سال يك يا دو بار آزمايش مي‏شوند؟ باز توبه نمي‏كنند و متذكر هم نمي‏شوند! (۱۲۶)

و هنگامي كه سوره‏ اي نازل مي‏شود بعضي از آنها (منافقان) به يكديگر نگاه مي‏كنند و مي‏گويند آيا كسي شما را مي‏بيند (و اگر از حضور پيامبر بيرون رويم متوجه ما نمي‏شوند) سپس منصرف مي‏شوند (بيرون مي‏روند) خداوند دلهايشان را (از حق) منصرف ساخته چرا كه آنها گروهي هستند كه نمي‏فهمند (و بيدانشند). (۱۲۷)

رسولي از خود شما به سويتان آمد كه رنجهاي شما بر او سخت است، و اصرار به هدايت شما دارد و نسبت به مؤ منان رئوف و مهربان است. (۱۲۸)

اگر آنها روي (از حق) بگردانند (نگران مباش) بگو خداوند مرا كفايت مي‏كند هيچ معبودي جز او نيست، بر او توكل كردم و او پروردگار عرش بزرگ است. (۱۲۹)

 

به نام خداوند رحمتگر مهربان

الر - آن آيات كتاب حكيم است. (۱)

آيا اين براي مردم موجب شگفتي است كه به يكي از آنها وحي فرستاديم كه مردم را انذار كن و به كساني كه ايمان آورده‏ اند بشارت ده كه براي آنها پاداشهاي مسلم نزد پروردگارشان (و سابقه نيك) است (اما) كافران گفتند اين ساحر آشكاري است. (۲)

پروردگار شما خداوندي است كه آسمانها و زمين را در شش روز آفريد سپس بر تخت (قدرت) قرار گرفت و به تدبير كار (جهان) پرداخت، هيچ شفاعت كننده‏ اي جز به اذن او وجود ندارد، اين است خداوند پروردگار شما، پس او را پرستش كنيد، آيا متذكر نمي‏شويد؟! (۳)

بازگشت همه شما به سوي او است خداوند وعده حقي فرموده، او خلق را آغاز كرد سپس آنرا باز مي‏گرداند، تا كساني را كه ايمان آوردند و عمل صالح انجام دادند به عدالت جزا دهد و براي كساني كه كافر شدند نوشيدني از مايع سوزان است و عذاب دردناكي بخاطر آنكه كفر مي‏ورزيدند. (۴)

او كسي است كه خورشيد را روشنائي و ماه را نور قرار داد، و براي آن منزلگاه‏ هائي مقدر كرد تا عدد سالها و حساب (كارها) را بدانيد، خداوند اين را جز به حق نيافريده او آيات (خود را) براي گروهي كه اهل دانشند شرح مي‏دهد. (۵)

مسلما در آمد و شد شب و روز و آنچه خداوند در آسمانها و زمين آفريده آيات (و نشانه‏ هائي) است بر آنها كه پرهيزكارند (و گناه چشم دلشان را نابينا نكرده است). (۶)

آنها كه اميد لقاي ما (و رستاخيز) را ندارند، و به زندگي دنيا خشنود شدند، و بر آن تكيه كردند، و آنها كه از آيات ما غافلند. (۷)

(همه) آنها جايگاهشان آتش است به خاطر كارهائي كه انجام مي‏دادند. (۸)

(ولي) كساني كه ايمان آوردند و عمل صالح انجام دادند خداوند آنها را در پرتو ايمانشان هدايت مي‏كند، از زير (قصرهاي) آنها نهرها، در باغهاي بهشت، جريان دارد. (۹)

گفتار (و دعاي) آنها در بهشت اين است كه خداوندا! منزهي تو، و تحيت آنها سلام، و آخرين سخنشان حمد مخصوص پروردگار عالميان است. (۱۰)

اگر همانگونه كه مردم در بدست آوردن خوبيها عجله دارند، خداوند (به كيفر اعمالشان) مجازاتشان كند عمرشان به پايان مي‏رسد (و همگي نابود خواهند شد) ولي آنها كه اميد لقاي ما را ندارند بحال خودشان رها مي‏كنيم تا در طغيانشان سرگردان شوند. (۱۱)

و هنگامي كه به انسان زيان (و ناراحتي) برسد ما را (در همه حال) در حالي كه به پهلو خوابيده، يا نشسته، يا ايستاده است مي‏خواند، اما هنگامي كه ناراحتي او را بر طرف ساختيم چنان مي‏رود كه گوئي هرگز ما را براي حل مشكلي كه به او رسيده نخوانده، اينگونه براي اسرافكاران اعمالشان زينت داده شده است. (۱۲)

ما امتهاي پيش از شما را، به هنگامي كه ظلم كردند، هلاك كرديم، در حالي كه پيامبرانشان با دلايل روشن به سراغ آنها آمدند ولي آنها ايمان نياوردند، اينگونه گروه مجرمان را جزا مي‏دهيم. (۱۳)

سپس شما را جانشينان آنها در روي زمين - پس از آنان - قرار داديم تا بنگريم شما چگونه عمل مي‏كنيد. (۱۴)

و هنگامي كه آيات روشن ما بر آنها خوانده مي‏شود كساني كه اميد لقاي ما (و رستاخيز) را ندارند مي‏گويند قرآني غير از اين بياور، و يا آنرا تبديل كن (و آيات نكوهش بتها را بردار!) بگو من حق ندارم كه آنرا از پيش خود تغيير دهم، فقط از چيزي كه بر من وحي مي‏شود پيروي مي‏كنم، من اگر معصيت پروردگارم را كنم از مجازات روز بزرگ (قيامت) مي‏ترسم. (۱۵)

بگو اگر خدا مي‏خواست من اين آيات را بر شما نمي‏خواندم و از آن آگاهتان نمي‏كردم چه اينكه مدتها پيش از اين در ميان شما زندگي نمودم آيا نمي‏فهميد؟! (۱۶)

چه كسي ستمكارتر است از آن كس كه بر خدا دروغ مي‏بندد و آيات او را تكذيب مي‏كند، مسلما مجرمان رستگار نخواهند شد. (۱۷)

و غير از خدا چيزهائي را پرستش مي‏كنند كه نه به آنها زيان مي‏رساند و نه سودي به آنان مي‏دهد، و مي‏گويند اينان شفيعان ما نزد خدا هستند بگو: آيا خداوند را به چيزي خبر مي‏دهيد كه در آسمانها و زمين سراغ ندارد؟ منزه است او، و برتر است از آن شريكهائي كه قرار مي‏دهند. (۱۸)

و (در آغاز) همه مردم امت واحدي بودند سپس اختلاف كردند، و اگر فرماني از طرف پروردگار تو (درباره عدم مجازات سريع آنان) نبود، در آنچه اختلاف داشتند ميان آنها داوري مي‏كرد. (۱۹)

و مي‏گويند چرا معجزه‏ اي از پروردگارش بر او نازل نمي‏شود؟ بگو غيب (و معجزات) براي خدا (و به فرمان او) است شما در انتظار باشيد من هم با شما در انتظارم (شما در انتظار معجزات اقتراحي و بهانه جويانه باشيد و من هم در انتظار مجازات شما!). (۲۰)

هنگامي كه به مردم رحمتي پس از زياني كه به آنها رسيده مي‏چشانيم آنها در آيات ما مكر مي‏كنند (و دست به توجيهات ناروا براي آن نعمت و رحمت مي‏زنند) بگو خداوند از شما سريعتر چاره جوئي مي‏كند، و رسولان ما آنچه مكر مي‏كنيد (و نقشه مي‏كشيد) مي‏نويسند. (۲۱)

او كسي است كه شما را در خشكي و دريا سير مي‏دهد تا اينكه در كشتي قرار مي‏گيريد و بادهاي موافق آنها را (به سوي مقصد) حركت مي‏دهند و خوشحال مي‏شوند ناگهان طوفان شديدي مي‏وزد و امواج از هر سو به سراغ آنها مي‏آيد و گمان مي‏برند هلاك خواهند شد در اين موقع خدا را از روي اخلاص عقيده مي‏خوانند كه اگر ما را نجات دهي حتما از سپاسگزاران خواهيم بود. (۲۲)

اما هنگامي كه آنها را رهائي بخشيد، (دوباره) در زمين، بدون حق، ستم مي‏كنند اي مردم ستمهاي شما به زيان خود شماست، بهره‏ اي از زندگي دنيا (مي بريد) سپس بازگشت شما بسوي ماست و (خدا) شما را به آنچه عمل مي‏كرديد خبر مي‏دهد. (۲۳)

زندگي دنيا همانند آبي است كه از آسمان نازل كرده‏ ايم كه بر اثر آن گياهان گوناگون كه مردم و چهار پايان از آن مي‏خورند، مي‏رويد، تا زماني كه روي زمين زيبائي خود را (از آن) گرفته و تزيين مي‏گردد و اهل آن مطمئن مي‏شوند كه مي‏توانند از آن بهره مند گردند (ناگهان) فرمان ما شب هنگام يا در روز براي نابودي آن) فرا مي‏رسد (سرما يا صاعقه‏ اي را بر آن مسلط مي‏سازيم) و آنچنان آنرا درو مي‏كنيم كه (گوئي) هرگز نبوده است اينچنين آيات خود را براي گروهي كه تفكر مي‏كنند شرح مي‏دهيم. (۲۴)

و خداوند دعوت به سراي صلح و سلامت مي‏كند و هر كس را بخواهد به راه راست هدايت مي‏نمايد. (۲۵)

كساني كه نيكي كردند، پاداش نيك و زياده بر آن دارند و تاريكي و ذلت چهره‏ هايشان را نمي‏پوشاند آنها ياران بهشتند و جاودانه در آن خواهند ماند. (۲۶)

اما كساني كه مرتكب گناهان شدند جزاي بدي بمقدار آن دارند و ذلت و خواري چهره آنها را مي‏پوشاند و هيچ چيز نمي‏تواند آنها را از (مجازات) خدا نگهدارد، (چهره‏ هاشان آنچنان تاريك است كه) گوئي پاره‏ هائي از شب تاريك صورت آنها را پوشانده، آنها ياران آتشند و جاودانه در آن خواهند ماند. (۲۷)

بخاطر بياوريد آن روز را كه همه آنها را جمع مي‏كنيم سپس به مشركان مي‏گوئيم شما و معبودهايتان در جاي خودتان باشيد (تا به حسابتان رسيدگي شود) سپس آنها را از هم جدا مي‏كنيم (و از هر يك جداگانه سؤ ال مي‏نمائيم) و معبودهايشان (به آنها) مي‏گويند شما (هرگز) ما را عبادت نمي‏كرديد! (۲۸)

همين بس كه خدا ميان ما و شما گواه است كه ما از عبادت كردن شما غافل (و بيخبر) بوديم. (۲۹)

در آن هنگام (و در آنجا) هر كس عملي را كه قبلا انجام داده است مي‏آزمايد و همگي به سوي الله، مولا و سرپرست حقيقتي خود باز مي‏گردند، و آنها را كه به دروغ شريك خدا قرار داده بودند گم و نابود مي‏شوند. (۳۰)

بگو چه كسي شما را از آسمان و زمين روزي مي‏دهد و يا چه كسي مالك (و خالق) گوش و چشم هاست و چه كسي زنده را از مرده و مرده را از زنده خارج مي‏سازد و چه كسي امور (جهان) را تدبير مي‏كند؟ به زودي (در پاسخ) مي‏گويند: خدا، بگو پس چرا تقوا پيشه نمي‏كنيد (و از خدا نمي‏ترسيد)؟! (۳۱)

اينچنين است خداوند پروردگار حق شما، با اينحال بعد از حق جز گمراهي وجود دارد؟ پس چرا (از پرستش او) روي مي‏گردانيد؟! (۳۲)

اينچنين فرمان پروردگارت بر فاسقان مسلم شده كه آنها (پس از اينهمه طغيان و گناه) ايمان نخواهند آورد. (۳۳)

بگو آيا هيچيك از معبودهاي شما آفرينش را ايجاد و سپس باز مي‏گرداند؟ بگو تنها خدا آفرينش را ايجاد كرده سپس باز مي‏گرداند، با اينحال چرا از حق رويگردان مي‏شويد؟ (۳۴)

بگو آيا هيچيك از معبودهاي شما به سوي حق هدايت مي‏كند؟ - بگو تنها خدا به حق هدايت مي‏كند آيا كسي كه هدايت به حق مي‏كند براي پيروي شايسته تر است يا آن كس كه خود هدايت نمي‏شود مگر هدايتش كنند، شما را چه مي‏شود؟ چگونه داوري مي‏كنيد؟ (۳۵)

و بيشتر آنها جز از گمان (و پندارهاي بياساس) پيروي نمي‏كنند (در حالي كه) گمان هرگز انسان را از حق بينياز نمي‏سازد (و به حق نمي‏رساند) خداوند به آنچه انجام مي‏دهند آگاه است. (۳۶)

شايسته نيست (و امكان نداشت) كه اين قرآن بدون وحي الهي به خدا نسبت داده شود ولي تصديقي است براي آنچه پيش از آن است (از كتب آسماني) و تفصيلي است براي آنها، و شكي در آن نيست كه از طرف پروردگار جهانيان است. (۳۷)

آنها مي‏گويند، او قرآن را به دروغ به خدا نسبت داده بگو اگر راست مي‏گوئيد يك سوره همانند آن بياوريد و هر كس را مي‏توانيد غير از خدا (به ياري) بطلبيد. (۳۸)

(آنها از روي علم و دانش قرآن را انكار نمي‏كنند) بلكه آنها چيزي را تكذيب كردند كه آگاهي از آن نداشتند، و هنوز واقعيتش بر آنان روشن نشده است اينچنين پيشينيان آنها نيز تكذيب كردند پس بنگر عاقبت كار ظالمان چگونه بود؟! (۳۹)

و بعضي از آنها ايمان به آن مي‏آورند و بعضي ايمان نمي‏آورند، و پروردگارت به مفسدان آگاهتر است (و آنها را بهتر مي‏شناسد). (۴۰)

و اگر تو را تكذيب كردند بگو: عمل من براي من، و عمل شما براي شما، شما بيزاريد از آنچه من مي‏كنم، و من بيزارم از آنچه شما انجام مي‏دهيد. (۴۱)

و گروهي از آنان گوش به سوي تو فرا مي‏دهند (اما گوئي هيچ نمي‏شنوند و كرند!) (۴۲)

و گروهي از آنان به سوي تو نگاه مي‏كنند (اما گوئي هيچ نمي‏بينند) آيا تو مي‏تواني نابينايانرا هدايت كني هر چند نبينند؟! (۴۳)

خداوند هيچ به مردم ستم نمي‏كند ولي اين مردمند كه به خويشتن ستم مي‏نمايند. (۴۴)

بخاطر بياور روزي را كه آنها را جمع (و محشور) مي‏سازد، و آنچنان احساس مي‏كنند كه گوئي جز ساعتي از روز (در دنيا) توقف نكردند، به آن مقدار كه يكديگر را (ببينند و) بشناسند، آنها كه لقاي خداوند (و رستاخيز) را انكار كردند زيان كردند و هدايت نيافتند. (۴۵)

و اگر ما پاره‏ اي از مجازاتهائي را كه به آنان وعده داده‏ ايم (در حال حياتت) به تو نشان دهيم و يا (پيش از آنكه آنها گرفتار عذاب شوند) تو را از دنيا ببريم در هر حال بازگشتشان به سوي ماست سپس خداوند گواه است بر آنچه آنها انجام مي‏دادند. (۴۶)

و براي هر امتي رسولي است، هنگامي كه رسولشان به سوي آنها بيايد خداوند به عدالت در ميان آنها داوري مي‏كند و ستمي به آنها نمي‏شود. (۴۷)

مي گويند اين وعده (مجازات) اگر راست مي‏گوئيد كي عملي مي‏شود؟ (۴۸)

بگو من براي خودم زيان و سودي را مالك نيستم (تا چه رسد به شما) مگر آنچه خدا بخواهد، براي هر قوم و ملتي پاياني است هنگامي كه اجل آنها فرا رسد (و فرمان مجازات يا مرگشان صادر شود) نه ساعتي تاءخير مي‏كنند و نه ساعتي پيشي مي‏گيرند. (۴۹)

بگو اگر مجازات او شبهنگام يا در روز به سراغ شما آيد (آيا مي‏توانيد آنرا از خود دفع كنيد) پس مجرمان براي چه چيز عجله مي‏كنند؟ (۵۰)

يا اينكه آنگاه كه واقع شد ايمان مي‏آوريد (اما بدانيد به شما گفته مي‏شود) حالا؟ با اينكه قبلا براي آن عجله مي‏كرديد؟ (اكنون چه سود؟) (۵۱)

سپس به آنها كه ستم كردند گفته مي‏شود عذاب ابدي را بچشيد! آيا جز به آنچه انجام مي‏داديد كيفر داده مي‏شويد؟ (۵۲)

از تو مي‏پرسند آيا آن (وعده مجازات الهي) حق است ؟ بگو آري بخدا سوگند قطعا حق است و شما نمي‏توانيد از آن جلو گيري كنيد! (۵۳)

و هر كس كه ستم كرده اگر تمامي آنچه روي زمين است در اختيار داشته باشد (همه را از هول عذاب) براي نجات خويش مي‏دهد، و هنگامي كه عذاب را ببينند (پشيمان مي‏شوند اما) پشيماني خود را كتمان مي‏كنند (مبادا رسواتر شوند) و در ميان آنها به عدالت داوري مي‏شود و ستمي بر آنها نخواهد رفت. (۵۴)

آگاه باشيد آنچه در آسمانها و زمين است از آن خدا است، آگاه باشيد وعده خدا حق است ولي اكثر آنها نمي‏دانند. (۵۵)

او است كه زنده مي‏كند و مي‏ميراند و به سوي او باز مي‏گرديد. (۵۶)

اي مردم! اندرزي از سوي پروردگارتان براي شما آمده، و درمان آنچه در سينه‏ هاست، و هدايت و رحمت براي مؤ منان. (۵۷)

بگو به فضل و رحمت خدا بايد خوشحال شوند كه از آنچه گردآوري كرده‏ اند بهتر است. (۵۸)

بگو آيا روزيهائي را كه خداوند بر شما نازل كرده مشاهده كرديد كه بعضي از آنرا حلال و بعضي را حرام كرده‏ ايد بگو آيا خداوند به شما اجازه داده يا بر خدا افترا مي‏بنديد؟ (و پيش خود تحريم و تحليل مي‏كنيد). (۵۹)

آنها كه بر خدا افترا مي‏بندند درباره (مجازات) روز رستاخيز چه مي‏انديشند؟ خداوند فضل (و بخشش) نسبت به همه مردم دارد، اما اكثر آنها سپاسگزاري نمي‏كنند (۶۰)

در هيچ حال (و انديشه‏ اي) نيستي و هيچ قسمتي از قرآن را تلاوت نمي‏كني، و هيچ عملي را انجام نمي‏دهيد مگر اينكه ما ناظر بر شما هستيم در آن هنگام كه وارد آن مي‏شويد، و هيچ چيز در زمين و آسمان از پروردگار تو مخفي نمي‏ماند، به اندازه سنگيني ذره‏ اي و نه كوچكتر از آن و نه بزرگتر از آن، مگر اينكه (همه آنها) در كتاب آشكار (و لوح محفوظ علم خداوند) ثبت است. (۶۱)

آگاه باشيد اوليا (و دوستان) خدا نه ترسي دارند و نه غمگين مي‏شوند. (۶۲)

همانها كه ايمان آوردند و (از مخالفت فرمان خدا) پرهيز مي‏كردند. (۶۳)

در زندگي دنيا و در آخرت شاد (و مسرور)ند، وعده‏ هاي الهي تخلف ناپذير است، و اين رستگاري بزرگي است. (۶۴)

سخن آنها تو را غمگين نسازد تمام عزت (و قدرت) از آن خدا است و او شنوا و داناست. (۶۵)

آگاه باشيد تمام كساني كه در آسمانها و زمين هستند از آن خدا مي‏باشند، و آنها كه غير خدا را شريك او مي‏خوانند از منطق و دليلي پيروي نمي‏كنند، آنها فقط از پندار بياساس پيروي مي‏كنند و آنها فقط دروغ مي‏گويند! (۶۶)

او كسي است كه شب را براي شما آفريد كه در آن آرامش بيابيد و روز را روشني بخش قرار داد، در اين نشانه‏ هائي است براي كساني كه گوش شنوا دارند. (۶۷)

گفتند خداوند فرزندي براي خود انتخاب كرده، منزه است (از هر عيب و نقص و احتياجي) او بينياز است، از آن او است آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است، شما هيچگونه دليلي بر اين ادعا نداريد، آيا بخدا نسبتي مي‏دهيد كه نمي‏دانيد؟! (۶۸)

بگو آنها كه به خدا دروغ مي‏بندند (هرگز) رستگار نمي‏شوند. (۶۹)

(حداكثر) بهره‏ اي از دنيا دارند سپس بازگشتشان به سوي ماست و بعد، مجازات شديد در برابر كفرشان به آنها مي‏چشانيم! (۷۰)

بخوان بر آنها سرگذشت نوح را، آن هنگام كه به قوم خود گفت اي قوم من اگر موقعيت و يادآوري من نسبت به آيات الهي بر شما سنگين (و غير قابل تحمل) است (هر كار از دستتان ساخته است بكنيد) من بر خدا توكل كرده‏ ام فكر خود و قدرت معبودهايتان را جمع كنيد و هيچ چيز بر شما مستور نماند سپس به حيات من پايان دهيد (و لحظه‏ اي) مهلتم ندهيد! (اما توانائي نداريد). (۷۱)

و اگر از قبول دعوتم روي بگردانيد (كار نادرستي كرده‏ ايد چه اينكه) من از شما مزدي نمي‏خواهم مزد من تنها بر خدا است و من ماءمورم كه از مسلمين (تسليم شدگان در برابر فرمان خدا) باشم. (۷۲)

اما آنها او را تكذيب كردند و ما او و كساني را كه با او در كشتي بودند نجات داديم، آنها را جانشين (و وارث كافران) قرار داديم و كساني را كه آيات ما را تكذيب كردند غرق نموديم پس ببين عاقبت كار آنها كه انذار شدند (و به انذار الهي اهميت ندادند) چگونه بود؟! (۷۳)

سپس بعد از نوح رسولاني به سوي قومشان فرستاديم آنها با دلايل روشن به سراغ آنها رفتند، اما آنان به چيزي كه پيش از آن تكذيب كرده بودند ايمان نياوردند اينچنين بر دلهاي تجاوزكاران مهر مي‏نهيم (تا چيزي را درك نكنند!) (۷۴)

بعد از آنها موسي و هارون را با آيات خود به سوي فرعون و اطرافيانش فرستاديم، اما آنها تكبر كردند (و زير بار حق نرفتند چرا كه) آنها گروهي مجرم بودند. (۷۵)

و هنگامي كه حق از نزد ما به سراغ آنها آمد گفتند اين سحر آشكاري است! (۷۶)

(اما) موسي گفت آيا حق را كه به سوي شما آمده سحر مي‏شمريد؟ اين سحر است ؟ در حالي كه ساحران رستگار (و پيروز) نمي‏شوند؟ (۷۷)

گفتند آيا آمده‏ اي كه ما را از آنچه پدرانمان را بر آن يافتيم منصرف سازي، و بزرگي (و رياست) در روي زمين از آن شما باشد؟ ما به شما ايمان نمي‏آوريم! (۷۸)

فرعون گفت هر جادوگر (و ساحر) آگاهي را نزد من آوريد. (۷۹)

هنگامي كه ساحران آمدند موسي به آنها گفت آنچه (از وسايل سحر) مي‏توانيد بيفكنيد، بيفكنيد! (۸۰)

هنگامي كه افكندند موسي گفت آنچه شما آورديد سحر است، كه خداوند به زودي آنرا ابطال مي‏كند، چرا كه خداوند عمل مفسدان را اصلاح نمي‏كند. (۸۱)

و حق را به وعده خويش تحقق مي‏بخشد هر چند مجرمان اكراه داشته باشند. (۸۲)

(در آغاز) هيچكس به موسي ايمان نياورد مگر گروهي از فرزندان قوم او، (آن هم) با ترس از فرعون و اطرافيانش مبادا آنها را (با فشار و يا تبليغات گمراه كننده) از آئينشان منحرف سازند، فرعون برتري جوئي (و طغيان) در زمين داشت، و او از اسرافكاران بود. (۸۳)

موسي گفت: اي قوم من! اگر شما ايمان به خدا آورده‏ ايد بر او توكل كنيد اگر تسليم فرمان او هستيد. (۸۴)

گفتند تنها بر خدا توكل داريم پروردگارا ما را تحت تاءثير گروه ستمگر قرار مده. (۸۵)

و ما را به رحمتت از (دست) گروه كافران رهائي بخش. (۸۶)

و به موسي و برادرش وحي كرديم كه براي قوم خود خانه‏ هائي در سرزمين مصر انتخاب كنيد، و خانه‏ هايتان را مقابل يكديگر (و متمركز) قرار دهيد، و نماز را بر پا داريد، و به مؤ منان بشارت ده (كه سرانجام پيروز مي‏شوند). (۸۷)

موسي گفت پروردگارا تو فرعون و اطرافيانش را زينت و اموالي (سرشار) در زندگي دنيا داده‏ اي و نتيجه‏ اش اين شده كه (بندگانت را) از راه تو گمراه مي‏سازند، پروردگارا! اموالشان را نابود كن و دلهايشان را سخت (و سنگين) ساز، تا عذاب دردناك را نبينند ايمان نياورند. (۸۸)

فرمود: دعاي شما پذيرفته شد، استقامت بخرج دهيد و از راه (و رسم) كساني كه نمي‏دانند تبعيت نكنيد (۸۹)

بني اسرائيل را از دريا (رود عظيم نيل) عبور داديم، و فرعون و لشكرش از سر ظلم و تجاوز بدنبال آنها رفتند، تا هنگامي كه غرقاب دامن او را گرفت گفت ايمان آوردم كه هيچ معبودي جز كسي كه بني اسرائيل به او ايمان آورده‏ اند وجود ندارد، و من از مسلمين هستم! (۹۰)

(اما به او خطاب شد) الان؟! در حالي كه قبلا عصيان كردي و از مفسدان بودي؟! (۹۱)

ولي امروز بدنت را (از آب نجات مي‏دهيم تا عبرتي براي آيندگان باشي، و بسياري از مردم از آيات ما غافلند. (۹۲)

ما بني اسرائيل را در جايگاه صدق (و راستي منزل داديم و از روزيهاي پاكيزه به آنها عطا كرديم، (اما آنها به نزاع و اختلاف برخاستند) و اختلاف نكردند مگر بعد از آن كه علم و آگاهي يافتند، پروردگار تو در روز قيامت ميان آنها در آنچه اختلاف كردند داوري خواهد كرد. (۹۳)

اگر در آنچه بر تو نازل كرده‏ ايم ترديد داري از آنها كه پيش از تو كتب آسماني را مي‏خوانند سوال كن، (بدان) به طور قطع، «حق» از طرف پروردگارت به تو رسيده، بنابراين هرگز از ترديد كنندگان مباش (البته او در چيزي كه با شهود در يافته بود هرگز ترديد نداشت، اين درسي بود براي مردم). (۹۴)

و از آنها مباش كه آيات خدا را تكذيب كردند كه از زيانكاران خواهي بود. (۹۵)

(و بدان) آنها كه فرمان خدا بر آنان تحقق يافته ايمان نمي‏آورند. (۹۶)

هر چند تمام آيات ( الهي و نشانه‏ هاي او) به آنان برسد، تا زماني كه عذاب اليم را ببينند (چرا كه قلوبشان را تاريكي گناه فرا گرفته و راهي به روشنائي بر آنها نيست!). (۹۷)

چرا هيچيك از شهرها و آباديها ايمان نياوردند كه (ايمانشان به موقع باشد و) مفيد به حالشان افتد، مگر قوم يونس، به هنگامي كه ايمان آوردند عذاب رسوا كننده را در زندگي دنيا از آنان بر طرف ساختيم و تا مدت معيني (پايان زندگي و اجلشان) آنها را بهره مند ساختيم. (۹۸)

و اگر پروردگار مي‏خواست تمام آنها كه در روي زمين هستند همگي (از روي اجبار) ايمان مي‏آوردند، آيا تو مي‏خواهي مردم را مجبور سازي كه ايمان بياورند؟ (ايمان اجباري چه سودي دارد؟!) (۹۹)

(اما) هيچكس نمي‏تواند ايمان بياورد جز به فرمان خدا (و توفيق و ياري و هدايت او) و پليدي (و نا پاكي كفر و گناه را بر آنها قرار مي‏دهد كه تعقل نمي‏كنند. (۱۰۰)

بگو نگاه كنيد آنچه را (از آيات خدا و نشانه‏ هاي توحيدش) در آسمانها و زمين است، اما اين آيات و انذارها به حال كساني كه ايمان نمي‏آورند (و لجوجند) مفيد نخواهد بود. (۱۰۱)

آيا آنها همانند روزهاي پيشينيان را انتظار مي‏كشند (و همانند بلاها و مجازاتهايشان را) بگو شما انتظار بكشيد من نيز با شما انتظار مي‏كشم! (۱۰۲)

سپس (به هنگام نزول بلا و مجازات) فرستادگان خود و كساني را كه به آنان ايمان مي‏آوردند نجات مي‏داديم، و همين گونه بر ما حق است كه مؤ منان (به تو) را رهائي بخشيم. (۱۰۳)

بگو اي مردم! اگر در عقيده من شك داريد، من كساني را كه جز خدا مي‏پرستيد نمي‏پرستم، تنها خداوندي را پرستش مي‏كنم كه شما را مي‏ميراند و من ماءمورم كه از مؤ منان باشم. (۱۰۴)

و (به من دستور داده شده كه) روي خود را به آئيني متوجه ساز كه خالي از هر گونه شرك است و از مشركان مباش. (۱۰۵)

و جز خدا چيزي را كه نه سودي به تو مي‏رساند و نه زياني، مخوان، كه اگر چنين كني از ستمكاران خواهي بود. (۱۰۶)

و اگر خداوند (براي امتحان يا كيفر گناه) زياني به تو رساند، هيچكس جز او آنرا بر طرف نمي‏سازد، و اگر اراده خيري براي تو كند هيچكس مانع فضل او نخواهد شد، آنرا به هر كس از بندگانش بخواهد مي‏رساند و او غفور و رحيم است. (۱۰۷)

بگو اي مردم حق از طرف پروردگارتان به سراغ شما آمده، هر كس (در پرتو آن) هدايت يابد براي خود هدايت شده، و هر كس گمراه گردد به زيان خود گمراه شده، و من ماءمور (به اجبار) شما نيستم. (۱۰۸)

و از آنچه بر تو وحي مي‏شود پيروي كن و شكيبا باش (و استقامت نما) تا خداوند فرمان (پيروزي را) صادر كند و او بهترين حاكمان است. (۱۰۹)

 

به نام خداوند رحمتگر مهربان

الر - اين كتابي است كه آياتش استحكام يافته سپس تشريح شده، از نزد خداوند حكيم و آگاه (نازل گرديده است). (۱)

(دعوت من اين است) كه جز الله را نپرستيد، من از سوي او براي شما بيم دهنده و بشارت دهنده‏ ام. (۲)

و اينكه از پروردگار خويش آمرزش بطلبيد، سپس به سوي او باز گرديد تا بطرز نيكوئي شما را تا مدت معين (از مواهب زندگي اين جهان) بهره مند سازد، و به هر صاحب فضيلتي بمقدار فضيلتش ببخشد، و اگر (از اين فرمان) روي گردان شويد من بر شما از عذاب روز بزرگي بيمناكم. (۳)

(بدانيد) بازگشت شما به سوي الله است و او بر هر چيز قادر است. (۴)

آگاه باشيد هنگامي كه آنها (سرها را بهم نزديك ساخته و سينه‏ هاشان را در كنار هم قرار مي‏دهند تا خود (و سخنان خويش) را از او (پيامبر) پنهان دارند آگاه باشيد آنگاه كه آنها لباسهايشان را بخود مي‏پيچند و خويش را در آن پنهان مي‏دارند (خداوند) از درون و برون آنها با خبر است، چرا كه او از اسرار درون سينه‏ ها آگاه است. (۵)

صوت : صوت جز خوانی - جز 11 - ماه رمضان97
جزء خوانی - قرآن کریم جز11 جزء یازدهم استاد قاسمیان حجت الاسلام قاسمیان